مجریان صدا و سیما در سنگلاخ ادبیات فارسی

عبارات مهم : رادیو

چندی پیش مدیر فرهنگستان ادب و هنر پارسی، در یک برنامه افتتاحیه، حضور پیدا و موضوعاتی را طرح کرد که عملا بخشی از مجریان صدا وسیما را با چالش مواجه کرد. او در این برنامه که به مناسبت افتتاح رادیو کتاب، برگزار شده است بود و بعضی از مسئولان صدا و سیما هم حضور پیدا کرده بودند، از مجریان صداو سیما، نقد کرد و با ایما و اشاره راجع به غلط های ادبی آنها تذکر داد. آن روز ذهن ها به سمت جواد خیابانی رفت به این علت که حداد عادل راجع به اشتباه در شعر خوانده تذکر داده بود ولی هنگامی که به تاریخ واقعه، اشاره کرد همه فهمیدند که منظور آقای حداد، جواد خیابانی نیست به هر روی این عنوان دست مایه مجموعه ای شده است که پیش روی شماست.

رئیس فرهنگستان ادب و زبان فارسی مجریان تلویزیون را نقد کرد
حدادعادل: غلط های مجریان حسرت انگیز است
مجری: همه اشتباه می کنیم. تپق زدن جزو کار است
چندی پیش در آیین راه اندازی رادیو کتاب (هفته اول اردیبهشت) تعدادی از مدیران رادیو حضور پیدا کردند تا رمان این رادیو را قیچی کنند. در این مسیر، یکی از میهمانان، غلامعلی حدادعادل، مدیر فرهنگستان زبان و ادب فارسی بود که صحبت هایش در بعضی موارد باعث تکدرخاطر شد.

موضوع این بود که آقای حداد حرف هایی را راجع به نحوه مواجهه مجریان با ادبیات زد و بعد هم هنگامی که «شهروند» با تعدادی از آنها تماس گرفت، معلوم نبود که آیا خیلی های ارزش دوست نداشتند با نام خودشان حرف هایشان را بزنند!! هرچه که هست، به نظر می رسد بعضی از این مجریان که گویا و البته احتمالا اشاره آقای حدادعادل به آنها بوده، موضوعاتی را طرح کرده اند.

غلامعلی حدادعادل در آن مراسم البته از رادیو به عنوان مرجعی فرهنگ ساز حرف به میان آورده و گفته بود: جهت من جای خوشبختی است که شاهدم امکان دیگری جهت فارسی زبانان فراهم است که زیاد به کتاب دسترسی داشته باشند، چون همه ما علاقه مندیم کتاب های بیشتری خوانده شود.

رئیس فرهنگستان می گفت: شروع به کار پایگاه کتاب گویا و رادیو کتاب مرا خیلی خوشحال کرد. از هنگامی که که فناوری های ارتباطی زیاد کردن یافته، همراه شدن صدا و کتاب زیاد ترویج یافته است چراکه چاپ از این که احساس شاعر و نویسنده را منعکس کند، ناتوان است ولی صدا می تواند این حس را انتقال دهد، بنابراین اهتمام رادیو به این کار ستودنی است.

بحث از رادیو دایمی کتاب، هم شد و حداد از فایده های کتابخوانی به شیوه سنتی و کمک به نابینایان حرف به میان آورد.از علاقه مردم به رادیو گفت و عنوان آن جا جالب شد که به مجریان صداوسیما نقد کرد و گفت: یکی از پرسشها در صداوسیما این است مجریانی که شعر را درست بخوانند، اندک هستند. چند روز پیش تولد امام سجاد(ع) بود و گوینده خبر در گزارش خود از صحیفه سجادیه با واژه ای اشتباه یاد کرد. گاهی از این غلط های مسائلی درمی آید که حیرت آور است.

اینها ولی جهت بعضی از مجریان گران آمد. یکی می گفت: به فرض اینطور باشد که حتما بوده ولی مگر خود آقای حداد تا حالا اشتباه نداشته اند. همه ما اشتباه می کنیم و ممکن است در یک برنامه زنده، ما هم اشتباه کنیم. تپق زدن عنوان طبیعی در کار یک مجری است.

مگر می شود مجری ادبیات نداند
فؤاد بابان(گوینده خبر)،آن وقت ها که ما وارد عرصه تلویزیون شدیم، اوضاع با این روزها، کمی تفاوت داشت. اوایل ورودم به زمان، حدود پنج دهه پیش، آزمون گویندگی دادم ولی جالب است بدانید که رد شد. پدرم خودش کارمند رادیو و تلویزیون بود و تماس گرفت و کسی که امتحان گرفت، گفته بود برود سوپرمارکت باز کند خیلی بهتر است ولی من تصمیم گرفتم گوینده شوم و با مشکل فراوان شدم. عبور از فیلترهای آن روزها خیلی سخت بود به خاص راجع به سواد ادبی. جالب است بدانید من خودم هم به ادبیات فارسی علاقه فراوان داشتم ولی سختگیری های زیادی می شد طوری که شما اگر خودت، به عنوان نمونه به سعدی یا حافظ علاقه داشتی، در آن امتحان می فهمیدی، که اشکالاتی هم داری.

کی از موضوعاتی که در حین کار جهت مجری پیش می آید و طبیعی هست، تپق است ولی باید تلاش شود این عنوان خیلی اتفاق نیفتد، به خاص جهت مجریان جوان این اتفاقات زیاد می افتد که گاهی موجب خنده هم می شود. در زمانی که هنوز سرکار بودم و بازنشسته نشده بودم، یک روز «پشت میز خبر بودم، روی میز دوربین، فیلمبردار فراموش کرده بود چرخ های دوربین را قفل کند و پایش را روی قفلش بگذارد که با توجه به شرایطی که پیش آمد، دوربین خود به خود شروع به راه افتادن کرد و از استودیو خارج شد. از طرفی صندلی من هم خوشبختانه دستگیره نداشت.

یعنی اصولا صندلی گوینده خبر نباید دستگیره داشته باشد. زمانی که دیدم دوربین شروع به راه افتادن کرد، همان طور در حالت نشسته به اندازه یک متر از جایگاهم خارج شدم و کسی متوجه نشد». عنوان عینک دودی که سر آن عنوان توبیخ هم شدم را تقریبا تمام آنهایی که تلویزیون می بینند، شنیده اند. بعد از اتمام خبر ساعت ٢، که خیلی هم پربیننده بود. با این گمان که برنامه تمام هست، عینکی که همان روز خریده بودم را به آقای حیاتی نشان دادم و کلی ادا درآوردم تازه فهمیدم هنوز روی آنتن هستیم که دیگر کار از کار گذشته بود. از استودیو که بیرون آمدم، از اوج تماس گرفتند که توبیخ شدم.

گاهی انتقاداتی به گویندگان خبر یا مجریان وارد می شود، این را جوان ترها باید به یاد داشته باشند که یک گوینده خبر نباید نسبت به نقد یا علیه و ضد کسی جبهه بگیرد، ولی خبر باید بار خود را داشته باشد و وزانت آن حفظ شود. به اضافه این که در ظاهر صورت آن تصویر العمل مثبت نیز از گوینده در هنگام خواندن خبر متصاعد شود. این تبسم حتی در مراسم سوگواری و مراسمی که نباید بخندیم متصاعد شود و گوینده یک شادابی و جذابیتی از خود نشان بدهد؛ البته این شاخصه ها را می شود به صورت اکتسابی کسب کرد ولی یک مقدار نیز باید در وجود آدم ها باشد که در وجود من فراوان است.

این روزها صورت اهمیت دارد
جلا ل مقامی(گوینده، مجری و دوبلر)،مردم به خاص آنها که من را به یاد دارند و می شناسند، زیاد به واسطه، به واسطه دوبله هست. قدیمی ترها البته به یاد دارند که من برنامه دیدنی ها را هم اجرا می کردم به همین علت مجری گری هم کرده ام و مهمتر از همه در رادیو گوینده هم بوده ام. حالا هم که چندسالی از این عرصه دور افتاده ام و ممکن است مرا کسی نشناسد.

داستان حضور ما در صدا وسیما یا در حوزه دوبله، عنوان خیلی پیچیده ای نیست ولی من خودم بارها بر این عنوان تاکید کرده ام که اساس من علاقه سینما بودم وبه همین علت هم وارد این عرصه شدم ولی ظاهرا قسمت و تقدیر، اینطور بود که باید در عرصه دوبله، اجرا و گویندگی، حضور پیدا می کردم. اینکه راجع به شیوه ورود پرسیدید آن روزها ما آزمون های مختلفی می دادیم من زیاد وارد حوزه دوبله شدم و بعد از دوبله کار گویندگی و اجرا را انجام داد م بنابراین زیاد آزمون های دوبله جهت ما مهم بود آن وقت در دوبله زیاد به جنس صدا توجه می کردند ولی در اجرا مهارت های ادبی خیلی اهمیت داشت و سختگیری های زیادی هم می شد. اشتباه هم اگر می شد، برخوردها سخت بود.

البته باید این را تاکید کنم در وقت ما برنامه زنده خیلی زیاد نبود. شبکه های تلویزیونی کم بود و فقط بخش خبر برنامه زنده داشتند یا گزارش های ورزشی. با این حال اگر بگویم سواد ادبی فرزند ها میانگین رو به اوج بود، هیچ گزاف نگفته ام.

به نظر من (این نظر خیلی شخصی است) در دوره امروز بیش از هر چیز به صورت مجری توجه می شود و احتمالا آنهایی که آزمون مجری گری می گیرند، زیاد توجه ارزش این است که مجری خوش صورت باشد تا قدرت جذب زیاد داشته باشد احتمالا کسانی که این مجریان را به کار می گیرند توجیه ارزش این است که می شود در طول کار سایر مهارتها زیاد کردن پیدا کند.

به هر حال باید به این هم توجه داشته باشیم که فضای رسانه با وقت ما خیلی تفاوت کرده و مدیران هم حتما جهت این نوع عملکرد دلایلی دارند. و خیلی نمی شود به آنها خرده گرفت.

خیابانی؛ با کوله باری از خاطره
جواد خیابانی بعد از آخر بازی ذوب آهن و پرسپولیس درحالی که تصمیم داشت تولد با سعادت حضرت محمد(ص) را با غزلی از حافظ به مخاطبان برنامه فوتبال برتر تبریک بگوید، ورژن جدیدی را به مخاطبان هدیه کرد.

نسخه خیابانی:
دل رمیده ما را «رهین» و مونس شد

نگار من که به مکتب نرفت و «مشق» ننوشت

به غمزه مسئله آموز صد مدرس شد

نسخه اصلی
حافظ شیرین سخن غزل را به گونه ای دیگر سروده است:

ستاره ای بدرخشید و ماه مجلس شد

دل رمیده ما را «انیس» و مونس شد

نگار من که به مکتب نرفت و «خط» ننوشت

به غمزه مسئله آموز صد مدرس شد

هرچند اشتباه یا به قول خودمان گاف و سوتی به خاص در برنامه های زنده تلویزیونی اجتناب ناپذیر است ولی از مجری با تجربه ای مثل جواد خیابانی انتظار می رود دست کم در بیان شعرهای شاعران نامدار این سرزمین دقت بیشتری به خرج دهد.

اشتباهات او البته فراوان اند و او را تبدیل به یکی از سوژه های مجری گری در سیما کرده اند.

حاشیه های حدادعادل
«ما به پیتزا نگفتیم دراز لقمه یا کش لقمه، نمی دانم کدام حرام لقمه ای این را گفته است!»

این سخن دکتر غلامعلی حدادعادل در برنامه « خندوانه» دوشنبه شب ٢٣ شهریورماه پارسال، هرچند از سرطنز و به مزاح و متناسب با حال و هوای برنامه «خندوانه» گفته شد، ولی در اینترنت بر سر استفاده از تعبیر «حرام لقمه» تأمل شده است و بحث فراوانی درگرفت. جالب این که هنگامی که «جناب خان» با واژه های ساخته شده است فرهنگستان شوخی می کرد مدیر فرهنگستان زبان و ادب پارسی گفت «حالا به جناب خان برنخورد» و او هم پاسخ داد: نه! ما هم از یک حرام لقمه ای شنیدیم!

نام و نام خانوادگی
وقتی راجع به حدادعادل و مناصبش بحث می شود (که البته خودش بی هیچ تعارف سعه صدر خوبی دارد و گاه در توییت هایی به این مباحث پاسخ می دهد) بازدیدکنندگان اینترنت حرف و حدیث های زیادی را مطرح می کنند. یکی از این موارد پستی بود که به شوخی نوشته بود اگر آقای حدادعادل فامیل خودش را با معادل فارسی به کار برد، قبول.

غلط املایی
حدادعادل، در یک توییت، «شکرگزار» را «شکرگذار» نوشت!

در فصل بودجه پارسال، بعضی راجع به نهادها یا شرکت هایی که او در آنها ریاست داشت، اعتراض کردند و یکی از روزنامه ها هم بر او تاخت. حداد هم توییت کرد و توضیحاتی داد که در آن غلط املایی داشت. تقریبا تمام رسانه ها به این عنوان تصویر العمل نشان دادند و اینترنت که گل کاشت.

مجریان صدا و سیما در سنگلاخ ادبیات فارسی

واژه های کلیدی: رادیو | فارسی | برنامه | گوینده | گوینده خبر | اخبار فرهنگی و هنری