عوض کردن ذائقه نسل های ایرانی در گذر زمان/تمایلات شغلی عوض کردن می کند

عبارات مهم : مردان

به گزارش مهر، دلایل متعددی از جمله فضای حاکم بر کسب و کار که دسترسی به بعضی شغل ها را تسهیل یا بعضی دیگر را دشوارتر می کند و همچنین پیشرفت ها و تحولات توسعه ای که منجر به کم سو شدن و حتی از بین رفتن بعضی شغل ها یا ایجاد شغل های نوظهور می شود، در طول وقت و دهه های متفاوت تغییراتی را در سهم هر یک از گروه های عمده شغلی و فعالیت های اقتصادی در جامعه به وجود می آورد. ولی در این میان، بعضی از دلایل نیز مربوط به میل به و ذائقه شغلی است و انتخابی که افراد جهت شغل و طریقه معیشت خود انجام می دهند . بنابر این مورد نیاز است روند تأثیرگذاری این دسته از دلایل در طول زمان، در آینده نگری ها و سیاستگذاری های حوزه اشتغال مورد توجه جدی قرار گیرد.

علی اکبر محزون کارشناس ارشد جمعیت شناسی به طرحی تحلیلی در مورد تمایلات شغلی نسلها در سالهای ۱۳۸۵، ۱۳۹۰ و ۱۳۹۵ اشاره و عنوان کرده است: براساس بررسی انجام شده، انتظار می رود نسل های متفاوت که تحت شرایط محیطی و آموزشی خاص دوران حیات خود قرار می گیرند، در گزینش شغل خود به گونه ای متفاوت واکنش‌ها کنند که روند تأثیر آن در آمارهای نیروهای کار کشور مشهود باشد.

تمایلات شغلی عوض کردن می‌کند ، عوض کردن ذائقه نسل‌های ایرانی در گذر زمان

برای این منظور، سهم هر یک از گروه های عمده شغلی و گروه های عمده فعالیت اقتصادی در میان نسل متولدین نیمه های اول و دوم دهه های ۱۳۴۰، ۱۳۵۰، ۱۳۶۰ و بعضاً دهه ۱۳۷۰ به تفکیک کل، مرد و زن بررسی و روند تغییرات در طی نسل ها مورد سنجش قرار گرفته که در این خصوص به ترتیب از طبقه بندی استاندارد مشاغل (ISCO) و طبقه بندی استاندارد فعالیت های اقتصادی (ISIC) که در نتیجه های طرح به کار رفته، استفاده شده است است.

همچنین در جهت زیاد کردن سطح اطمینان از نتیجه های حاصله، شاخص های هر نسل جهت نتیجه های طرح نیروی کار مرکز آمار کشور عزیزمان ایران در سه مقطع ۱۳۸۵، ۱۳۹۰ و ۱۳۹۵ مورد بررسی قرار داده شد تا از غیرتصادفی بودن نتیجه های حاصله اطمینان کافی حاصل شود که نسل متولدین هر دهه طبق گروه های سنی مندرج در نتیجه های هر طرح، قابل دسترس است.

در طول دهه‌های متفاوت تمایلات نسلهای ایرانی جهت گزینش شغل عوض کردن پیدا کرده است که البته این ذائقه در میان زنان و مردان متفاوت است. 

لازم به ذکر است گروه سنی ۱۵ تا ۱۹ ساله های هر مقطع به علت اینکه به تازگی وارد بازار کار شده است اند، مبنای قضاوت جدی جهت این تحلیل قرار نگرفته اند، ولی جهت کامل بودن تحلیل، در نمودارها آمده اند.

نتایج بررسی تغییرات سهم گروه های عمده شغلی در طی نسل های مختلف

بر اساس نتیجه های طرح نیروی کار ۱۳۹۵ سهم گروه عمده شغلی «قانونگذاران، مقامات عالی رتبه و مدیران» هم جهت کل مردان و زنان و هم به طورجداگانه جهت مردان و زنان تقریباً طی تمامی نسل ها از روند کاهشی برخوردار بوده هست. طبیعتاً اقتضای سن و تجربه و سوابق کاری زیاد جهت تصدی اینگونه مشاغل، باعث شده است که این روند جهت نسل های متفاوت به اینصورت شکل بگیرد؛ هر چند وجود نسل های مسن تر در این تحلیل می توانست محیط زیست این روند را بهتر نمایان سازد.

تمایلات شغلی عوض کردن می‌کند ، عوض کردن ذائقه نسل‌های ایرانی در گذر زمان

روند تغییرات سهم گروه شغلی «متخصصان» نشان می دهد بعد از زیاد کردن کوتاه مدت جهت متولدین دهه ۱۳۴۰، سهم این گروه از روند کاهشی برخوردار شده است که جهت کل مردان و زنان نسل نیمه اول دهه ۱۳۵۰ از رقم ۱۳.۲ درصد به ۴.۸ درصد کم کردن یافته هست. در این خصوص با وجود روند مشابه جهت گروه های جداگانه مردان و زنان، تفاوت قابل توجهی در سهم هر یک وجود دارد که نشان می دهد جهت مردان نسل نیمه اول دهه ۱۳۵۰ تا نیمه اول دهه ۱۳۷۰ از ۸.۸ به ۲.۵ درصد و جهت زنان همین نسل ها از ۳۱.۴ به ۱۷.۶ درصد کم کردن یافته هست؛ یعنی با وجود روند کاهشی، همواره این سهم در بین زنان از سهم این گروه شغلی در بین مردان به مراتب زیاد بوده است.

در خصوص سهم دو گروه شغلی «تکنسین ها و دستیاران» و همچنین «کارمندان امور اداری و دفتری»، روندی افزایشی تا نسل نیمه دوم متولدین دهه ۱۳۶۰ مشاهده می شود که آمارهای نشان می دهد این روند افزایشی در هر دو گروه شغلی، اساساً متأثر از روند افزایشی سهم این گروه شغلی در بین زنان بوده هست. در واقع، سهم گروه شغلی «تکنسین ها و دستیاران» جهت نسل زنان متولد نیمه اول دهه ۱۳۴۰ تا نیمه دوم دهه ۱۳۶۰ از ۳.۷ به ۱۱.۰ درصد و سهم گروه شغلی «کارمندان امور اداری و دفتری» جهت همین زنان نسل ها از ۳.۹ به ۱۲.۷ درصد زیاد کردن یافته است.

در طول دهه‌های متفاوت تمایلات نسلهای ایرانی جهت گزینش شغل عوض کردن پیدا کرده است که البته این ذائقه در میان زنان و مردان متفاوت است. 

سهم گروه شغلی «کارکنان خدماتی و فروشندگان فروشگاه ها و بازارها» با دوره کاهشی مختصری جهت متولدین دهه ۱۳۴۰، با روندی افزایشی از نسل متولدین نیمه اول دهه ۱۳۵۰ تا نیمه اول دهه ۱۳۷۰ از ۱۱.۴ درصد به ۱۶.۵ درصد زیاد کردن یافته که این روند به طور جداگانه جهت مردان و زنان نیز مشابه همین روند بوده است.

سهم مشاغل مربوط به «کارکنان ماهر کشاورزی، جنگلداری و ماهیگیری» ابتدا جهت کل مردان و زنان نسل متولدین دهه ۱۳۴۰ تا دهه ۱۳۵۰ با روندی کاهشی، از ۲۰.۲ درصد به ۱۰.۱ درصد رسیده و سپس از نسل نیمه اول دهه ۱۳۶۰ تا نیمه اول دهه ۱۳۷۰ از ۸.۲ درصد به ۱۱.۳ درصد زیاد کردن یافته است که مشابه همین روند به طور جداگانه جهت مردان و زنان رخ داده است.

سهم گروه شغلی «صنعتگران و کارکنان مشاغل مربوط» در طی تمامی نسل ها و عمدتاً جهت مردان از یک روند همواره افزایشی برخوردار بوده که جهت کل مردان و زنان از ۱۵.۶ به ۲۴.۶ درصد و در بین خود مردان از ۱۵.۰ به ۲۴.۰ درصد تا نسل متولدین نیمه اول دهه ۱۳۷۰ زیاد کردن یافته است.

تمایلات شغلی عوض کردن می‌کند ، عوض کردن ذائقه نسل‌های ایرانی در گذر زمان

سهم مشاغل مربوط به «متصدیان ماشین آلات و دستگاه ها، مونتاژکار و …» اساساً جهت مردان و به خاص از نسل نیمه دوم دهه ۱۳۶۰ به بعد، رو به کم کردن به طوری که جهت نسل های نیمه دوم دهه ۱۳۴۰ تا متولدین نیمه اول دهه ۱۳۶۰ نوسانات جزئی بین ۱۳.۰ تا ۱۳.۶ درصد و سپس جهت نسل های نیمه دوم دهه ۱۳۶۰ و نیمه اول دهه ۱۳۷۰ به ترتیب به رقم ۱۰.۳ و ۸.۱ درصد کم کردن یافته است.

سهم مشاغلی با عنوان «کارگران ساده» جهت کل مردان و زنان و طی نسل های متفاوت غالباً از روندی افزایشی پیروی نموده، ولی به طور جداگانه جهت مردان و زنان تصویر یکدیگر بوده است.

این سهم جهت مردان متولد دهه ۱۳۴۰ تا نیمه اول دهه ۱۳۷۰ از ۱۵.۴ به ۲۲.۲ درصد زیاد کردن یافته و در مقابل، جهت زنان از ۱۱.۱ به ۴.۳ درصد جهت متولدین نیمه دوم دهه ۱۳۶۰ کم کردن یافته است.

نتایج بررسی تغییرات سهم گروه های عمده فعالیت اقتصادی در طی نسل های مختلف

همچنین بر اساس نتیجه های طرح نیروی کار ۱۳۹۵ سهم فعالیت «کشاورزی، شکار و جنگلداری» در بین نسل های متولدین دهه ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ جهت کل مردان و زنان از رقم ۲۲.۸ درصد به ۱۳.۰ درصد روند کاهشی داشته، ولی این سهم از نسل متولدین دهه ۱۳۶۰ تا متولدین نیمه اول دهه ۱۳۷۰، از رقم ۱۱.۱ درصد تا ۱۶.۲ درصد رو به زیاد کردن بوده هست. روند تغییرات این شاخص به طور جداگانه جهت مردان و زنان نیز روندی مشابه بوده به گونه ای که کم کردن در نسل های اولیه و سپس زیاد کردن در نسل های بعدی را در فعالیت «کشاورزی، شکار و جنگلداری» نشان می دهد.

سهم فعالیت «صنعت (ساخت)» در طی تمامی نسل ها هم جهت کل مردان و زنان و هم به طور جداگانه جهت هر یک از گروه های مردان و زنان، روندی افزایشی بوده و از ۱۲.۳ درصد جهت کل مردان و زنان متولد نیمه اول دهه ۱۳۴۰ به رقم ۱۹.۳ درصد جهت نسل نیمه اول دهه ۱۳۷۰افزایش یافته است.

سهم فعالیت های مربوط به «ساختمان» نیز در طی تمامی نسل ها جهت کل مردان و زنان و اساساً جهت مردان از روندی افزایشی برخوردار بوده و از ۱۱.۱ درصد در نسل نیمه اول دهه ۱۳۴۰ به ۱۷.۰ درصد جهت نسل نیمه اول دهه ۱۳۷۰ رسیده است.

سهم گروه فعالیت های «عمده فروشی، خرده فروشی و تعمیر وسایل نقلیه» با وجود روند کاهشی مختصر تا نسل نیمه اول دهه ۱۳۵۰، از رقم ۱۲.۸ درصد جهت این نسل به ۱۹.۴ درصد جهت متولدین نیمه اول دهه ۱۳۷۰ زیاد کردن یافته است.

این سهم به طور جداگانه جهت مردان و زنان نیز روندی مشابه داشته با این تفاوت که سهم مردان نسل نیمه اول دهه ۱۳۷۰ با رقم ۲۰.۸ درصد تقریباً دو برابر سهم زنان همین نسل با رقم حدود ۱۱.۴ درصد است.

در برابر روندهای معمولاً افزایشی سهم فعالیت های فوق، سهم گروه فعالیت های «حمل و نقل،انبارداری و ارتباطات» جهت کل مردان و زنان از ۱۴.۱ درصد در بین متولدین نیمه اول دهه ۱۳۴۰ با روندی همواره کاهشی به ۵.۹ درصد در متولدین نیمه اول دهه ۱۳۷۰ رسیده که این کم کردن اساساً مربوط به مردان نسل های متفاوت بوده است.

سهم فعالیت «آموزش» نیز با وجود روند افزایشی کوتاه مدت در نسل دهه ۱۳۴۰، از ۱۰.۴ درصد در بین متولدین نیمه اول دهه ۱۳۵۰ به ۳.۲ درصد در بین متولدین نیمه اول دهه ۱۳۷۰ کم کردن یافته هست. آمار همین نسل های نیمه اول دهه ۱۳۵۰ تا نیمه اول دهه ۱۳۷۰ نشان می دهد سهم فعالیت «آموزش» جهت مردان از رقم ۶.۵ به ۰.۸ درصد و جهت زنان از ۲۹.۷ به ۸.۷ درصد کم کردن یافته است.

واژه های کلیدی: مردان | فعالیت | متولدین | اخبار اجتماعی

تمایلات شغلی عوض کردن می‌کند ، عوض کردن ذائقه نسل‌های ایرانی در گذر زمان