هوای خاکستری در انتظار پایتخت

عبارات مهم : ایران

هر سال بدتر از پارسال؛ این وضع کیفیت هوای پایتخت کشور عزیزمان ایران در دهه گذشته است که همچنان به روند خود ادامه می دهد و نوروز آلوده و آینده نگری ها جهت هوای امسال هم آن را تأیید می کند. اگر چه کیفیت هوای پایتخت در سال ٩۶، ۵درصد بدتر از ۹۵ بود، ولی آلوده ترین نوروز ۱۰ سال گذشته از شدیدشدن آلودگی هوا جهت امسال حکایت دارد. ساکنان پایتخت کشور عزیزمان ایران در خلوت ترین روزهای سال خود یعنی نوروز امسال، تنها یک روز پاک داشتند که در کنار ۷ روز سالم و ۵ روز ناسالم جهت گروه های حساس بدترین وضع ۱۰ سال گذشته را پشت سر گذاشتند و آینده نگری ها هم روزهای دشواری را جهت ادامه سال آنها برآورد می کند؛ «سالی که نکوست از بهارش پیداست».

هوای خاکستری در انتظار پایتخت

روزهای آلوده پایتخت در سال ۹۷ زیاد کردن می یابد؟

«روزهای آلوده پایتخت در ۹۷ زیاد کردن می یابد»؛ این جمله را دیروز مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای پایتخت کشور عزیزمان ایران با قید «احتمالا» گفت هر چند که کارشناسان زیادی آن را قطعی می دانند و معتقدند روزهای آلوده نه تنها در پایتخت بلکه در بسیاری از کلانشهرهای کشور عزیزمان ایران و در سال ۹۷ زیاد کردن خواهد یافت.

«وحید حسینی» در گفت و گوی دیروز خود با «ایسنا» گفته بود که برآیند شاخص های کیفیت این دهه نشان می دهد نوروز ۹۷ آلوده ترین هوا را داشت و با این مقدمه از پیش بینی روزهای آلوده سال هم سخن گفت. او راجع به علت این آلودگی گفت: «یکی از عوامل مهم زیاد کردن غلظت آلاینده های هوا پایتخت در روزهای اخیر، ورود گرد و غبار به فضای پایتخت کشور عزیزمان ایران هست. پدیده گرد و غبار و سامانه آلوده ناشی از آن در پایتخت پدیده غالب نوروز ۹۷ در پایتخت کشور عزیزمان ایران بود که همین عنوان تأثیر مستقیمی بر زیاد کردن غلظت آلاینده های شهر در روزهای تعطیل داشت.»

تجریشی، معاون محیط‌زیست انسانی شرکت حفاظت محیط زیست: تلنگرهای محیط زیست در دو دهه گذشته را نادیده گرفتیم و حالا جبران این اوضاع سخت است حسینی، مدیر عامل شرکت کن

مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای پایتخت کشور عزیزمان ایران عامل دیگری را هم در این آلودگی کم سابقه تأثیرگذار دانست و آن زیاد کردن حجم ترافیک معابر نسبت به سال های گذشته بود: «علاوه بر گرد و غبار، حجم ترافیک معابر سطح شهر پایتخت کشور عزیزمان ایران نیز در هفته نخست سال تازه بیش از حد انتظار بود که همین امر منجر به زیاد کردن شاخص آلایندگی هوای پایتخت کشور عزیزمان ایران در روزهای نخست تعطیلات نوروز شد. به همین علت امسال شاهد زیاد کردن آلودگی هوا و تعداد روزهای ناسالم شهر پایتخت کشور عزیزمان ایران در ایام عید بودیم که نسبت به سال های گذشته چشمگیر بود.»

نوروز هر چه بود، گذشت و حالا نگرانی شهروندان از روزها و ماه های آینده است که حسینی در این باره هم خبر چندان خوشی نداشت: «ممکن است طی امسال شاهد زیاد کردن روزهای آلوده و ناسالم هوای شهر پایتخت کشور عزیزمان ایران در مقایسه با سال گذشته باشیم؛ این در شرایطی است که هوای پایتخت در ۱۵روز از سال به طور معمول پاک است که زیاد این روزهای پاک نیز مربوط به فروردین ماه هستند که متاسفانه نوروز امسال هوا اینطور نبود.» مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای پایتخت کشور عزیزمان ایران اشاره کوتاهی به علت این آلودگی و راهکارها هم داشت: «بخش عمده پدیده گردوغبار نوروزی به عنوان یکی از عوامل مهم آلودگی هوای شهر پایتخت کشور عزیزمان ایران منشأ داخلی دارد و راهکار مهم مقابله با این پدیده مدیریت منابع آبی کشور با نشانه مقابله با ریزگردها است.»

حسینی ولی در گفت و گو با «شهروند» بخشی هایی از گفت و گو با «ایسنا» را غیردقیق و نادرست می داند و اعتقاد است که نمی توان راجع به تعداد روزهای آلوده امسال سخن گفت. او در این باره می گوید: «نمی شود آینده نگری جدی انجام داد ولی می شود گفت که آلودگی هوای پایتخت کشور عزیزمان ایران با شیب بسیار اندک روبه اصلاح است که البته من نام این وضع را اصلاح نمی دانم چون به عنوان نمونه با این شیب شاید ۳۰ سال آینده وضع هوای پایتخت کشور عزیزمان ایران به شرایط مساعد برسد.» حسینی راجع به دلایل آلودگی پایتخت در عید امسال هم می گوید: «آلودگی هوای پایتخت کشور عزیزمان ایران ترافیکی است و در روزهای اول هم باد جدی نوزیده هست؛ یعنی آلودگی از بیرون وارد نشده و آلودگی تولیدی هم از شهر خارج نشده هست. من به عنوان یک شهروند، ترافیک در سطح شهر را سنگین دیدم ولی باید منتظر انتشار اطلاعات دقیق ترافیکی ماند. روز پنجم هم یک طوفان سنگین در کشور وزید و درنهایت به پایتخت کشور عزیزمان ایران هم رسید و دو روز در سطح این شهر منجر به آلودگی شد. بعد علت آلودگی نوروز امسال این دو مورد است.»

هوای خاکستری در انتظار پایتخت

مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای پایتخت کشور عزیزمان ایران راجع به راهکار کنترل و کم کردن این آلودگی هم می گوید: «بهمن امسال معاونت حمل ونقل و ترافیک شهرداری پایتخت کشور عزیزمان ایران یک برنامه انتشار داده است که براساس مطالعات و محاسبات آینده نگری می شود با سرمایه گذاری عمومی به مبلغ ٧۵٠٠٠ میلیارد ریال طی۴ سال، نشر آلاینده های ذرات به میزان ۵۵ درصد و سایر آلاینده های گازی به میزان ۴۵ درصد کم کردن یابد. این راهکار نسبتا کوتاه مدت هست. در درازمدت هم باید کیفیت خودروها و نظارت دقیق تر صورت بگیرد. همه این موارد نیاز به برنامه و بودجه هنگفت دارد و اگر این بودجه ها تأمین شود این بحران حتما به آخر خواهد رسید.»

حسینی اعتقاد است که بخش عمده آلودگی پایتخت، داخلی است و بخش دیگر هم که منشأ خارج از پایتخت کشور عزیزمان ایران دارد نیاز به برنامه های کلان کشوری دارد: «آلودگی هوای پایتخت کشور عزیزمان ایران دو ظاهر هست؛ یک منشأ آن مربوط به خود شهر است که با این پروژه ها حل می شود و بخشی هم مربوط به گردو غبار است که نسبت به آلودگی داخلی بسیار کمتر هست. آلودگی آذر تا بهمن و اسفند معمولا بدون ورزش باد است و منشأ داخلی دارد و این آلودگی داخلی بسیار خطرناک تر هست. اول باید به سمت منشأ داخلی در شهر پایتخت کشور عزیزمان ایران توجه کنیم و در سطح کلان هم راجع به بودجه های آبی هم کارهایی در حال انجام هست. آلودگی از آذر تا اسفند تولید خود پایتخت کشور عزیزمان ایران و علت آن وارونگی است و باید مدیریت پایتخت کشور عزیزمان ایران به فکر این عنوان باشد.»

تجریشی، معاون محیط‌زیست انسانی شرکت حفاظت محیط زیست: تلنگرهای محیط زیست در دو دهه گذشته را نادیده گرفتیم و حالا جبران این اوضاع سخت است حسینی، مدیر عامل شرکت کن

رویای بی سرانجامِ زمستان بدون دود ۹۶

شهرداری که این روزها در برزخ استعفا به سر می برد و بر واگذاری کلید ساختمان خیابان بهشت اصرار می ورزد، در آغازین روزهای شروع کارش در شهرداری، از آرزوی یک زمستان بدون دود جهت پایتخت کشور عزیزمان ایران سخن گفت و امیدوار بود که ۹۶ پایتخت کشور عزیزمان ایران وضع بهتری داشته باشد که البته این رویا هیچ گاه محقق نشد. «محمدعلی نجفی» اوایل مهر پارسال از «رایزنی جدی با وزارتخانه های نفت و نیرو» خبر داده و گفته بود: «بخشی از آلودگی ها در فصل زمستان مربوط به نیروگاه های اطراف پایتخت کشور عزیزمان ایران هست. با این وزارتخانه ها مشورت کرده ایم تا نیروگاه های اطراف پایتخت کشور عزیزمان ایران در فصل زمستان از سوخت مازوت استفاده نکنند.

هوای خاکستری در انتظار پایتخت

وزیر نفت قول داده است تا به منظور تأمین گاز جهت نیروگاه های اطراف پایتخت کشور عزیزمان ایران اقدام کند و زمستان امسال با مشکلی مواجه نشویم.» او در آن روز گفته بود که «امیدواریم امسال از لحاظ کم کردن آلودگی هوا وضع بهتری داشته باشیم» ولی چنین نشد و براساس گزارش های رسمی کیفیت هوای پایتخت کشور عزیزمان ایران در سال ۹۶ نسبت به ۹۵، ۵ درصد کم کردن یافت. آن طور که «لیلا نظری» سخنگوی شرکت کنترل کیفیت هوای پایتخت کشور عزیزمان ایران در آغازین روزهای امسال توضیح داد در سال ٩۶ تا روز ٢٩ اسفند، هوا ١۴روز پاک، ٢۴٢روز سالم، ١٠٠روز ناسالم برای گروه های حساس و ٨ روز ناسالم برای همه بود. او درنهایت به این جمع بندی رسید که هوای پایتخت در سال ۹۶ نسبت به سال ٩۵، که ١۶ روز پاک، ٢۶٠ روز سالم، ٨٠ روز ناسالم برای گروه های حساس و ٩ روز ناسالم برای همه داشته، افت داشته و ۵درصد بدتر شد. حالا ولی به نظر می آید روزهای سخت تری در انتظار پایتخت کشور عزیزمان ایران و کلانشهرهای کشور عزیزمان ایران است.

این همه اخبار بد جهت محیط زیست کشور عزیزمان ایران از کجا منشأ می گیرد و مسئولان چه راهکاری جهت این شرایط مدنظر دارند؟ معاون محیط زیست انسانی شرکت حفاظت محیط زیست کشور عزیزمان ایران که مدیریت دفتر برنامه ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه را هم برعهده دارد، توضیحات مفصلی در این زمینه دارد و اعتقاد است که در دو دهه گذشته بارها محیط زیست به ایرانیان و مسئولان تلنگر وارد کرد ولی کاری اثربخشی صورت نگرفت و حالا همه محکوم به شتاب در فعالیت جهت مقابله جهت وضع کنونی اند.

«مسعود تجریشی» در پاسخ به این پرسش که آیا نوروز امسال تا این اندازه آلوده بود، می گوید: «شاخص آلودگی هوا از چند عامل تشکیل شده است است که این شاخص ها الان عوض کردن کرده و الان کیفیت خودروها به سمتی رفته که به عنوان نمونه مونواکسید کربن چندان تأثیری ندارد اگرچه ۱۰ سال پیش تأثیرگذار بود. در گذشته پارامتر ذرات معلق کمتر از ۱۰ میکرون تأثیرگذار بود ولی آرام آرام این وضع شدت یافتن شد. اتفاقی که افتاده این است که با توجه به پیشرفت تکنولوژی در دنیا، ذرات ثانویه ای در اتمسفر شکل می گیرد که می تواند به علت سوخت گوگرد باشد که در هوا منتشر می شود. ما در ۶ ماهه دوم سال در پایتخت کشور عزیزمان ایران و شهرهایی که تالاب های خشک اطراف آن است از ذراتی حرف می زنیم که اندازه آن از ۲ونیم میکرون کمتر هست. ولی در ۶ ماهه دوم سخن از ذرات ۱۰ میکرونی است.» او راجع به کم کردن بارندگی در زمستان و پاییز پارسال و آینده نگری جهت ادامه این روند در سال تازه هم می گوید: «از سال ۸۱ خشکسالی های ما تواتر بیشتری داشته است.

از اردیبهشت، خرداد تا حدود شهریور، ذرات ۱۰میکرونی باعث ناسالمی هوا می شود. امسال با توجه به کم کردن بارش ها و استمرار خشکی ها این وقت کمی عوض کردن کرده هست. بارش های زمستان و پاییزه که معمولا ۴۰ درصد بارش های ما را تشکیل می دهد پارسال رخ نداد و آینده نگری آبی سال ۹٧ -۹۶ که الان شش ماه از آن گذشته هست، ۵۰ درصد نسبت به دوره طولانی مدت، کم کردن بارندگی داشتیم. پارسال هم رطوبت زمستانه نداشتیم و هم بهار امسال بارش خوب اتفاق نیفتاد، زمین ها خشک است و به عنوان نمونه دمای قم در ابتدای سال به ۳۲درجه یا پایتخت کشور عزیزمان ایران به ۲۴درجه رسیده بود که تقریبا بی سابقه هست. این وضع منجر به ایجاد باد می شود و چون دور و بر شهرها معمولا تالاب های خشک شده است داریم ذرات به سمت شهرها حرکت می کنند. بعد علت هوای پایتخت کشور عزیزمان ایران در عید امسال به همین ذرات برمی گردد که بخش زیادی از آن مربوط به داخل کشور است.»

اگرچه مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای پایتخت کشور عزیزمان ایران یکی از دلایل آلودگی کم سابقه فروردین امسال در پایتخت را زیاد کردن حجم ترافیک معابر می داند ولی معاون محیط زیست انسانی شرکت حفاظت محیط زیست این عامل را چندان تأثیرگذار نمی داند و می گوید: «تصاویر ماهواره ای نشان می دهد که حجم ترافیک معابر سطح شهر پایتخت کشور عزیزمان ایران در هفته نخست سال تازه آن قدر تأثیرگذار نبوده هست. بررسی ها نشان می دهد منشأ این آلودگی گردوغبار ناشی از خشک شدن تالاب ها است که البته شرکت زمین شناسی، کانون های گردوغبار را شناسایی کرده هست. این کانون ها یکی دو سال است که شناسایی شده است و البته تازه شکل گرفته است.»

کفه های نابرابر ترازوی اقداماتدر برابر بحران ها

تجریشی اعتقاد است که کارها انجام شده است در دو دهه گذشته به نسبت رشد بحران های زیست محیطی ناچیز بوده است و شرایط کنونی محصول عملکرد این دو دهه است: «در سال های اخیر هوا گرم تر و بارش ها کمتر شده است و آب در بالادست صرف کشاورزی شده است است و همه این موارد باعث شده است که از حدود سه سال پیش این عنوان موردتوجه دستگاه های دولتی قرار گیرد و الان منابع مالی در اختیار استان ها قرار گرفته است.

ما الان ۷ استان با وضع بحرانی داریم؛ مثل خوزستان، قم، سیستان وبلوچستان. علاوه براین از سال گذشته کارها انجام و جهت کرج، پایتخت کشور عزیزمان ایران و قزوین، منابع مالی درنظرگرفته شده است تا بتوان متناسب با علت به سمت کارها اجرایی برویم. باید جهت منشأ این گردوغبارها چاره اندیشی کرد که به عنوان نمونه مالچ پاشی یا بوته کاری شود و… امسال سال خشکی داشتیم و متاسفانه وسعت این وضع و کارهایی که انجام می شود دو کفه نامتوازن ترازو است.» به طور میانگین هر سال یک میلیون خودروی تازه به بزرگراه های کشور عزیزمان ایران افزوده می شود و تعداد زیادی از آنها هم به پایتخت کشور عزیزمان ایران افزوده می شوند و همین عامل هم در زیاد کردن آلودگی های پایتخت کشور عزیزمان ایران تأثیرگذار هست؛ تجریشی با اشاره به این عنوان توضیح می گوید: «تقریبا در این سال ها به طور میانگین یک میلیون ماشین شماره گذاری کردیم.

یک سال به سن خودروهای عمومی افزوده و تعداد ماشین ها هم زیاد شده است هست. اتوبوس های ما تقریبا ۸ سال است که عوض کردن عمده ای به لحاظ نوسازی نداشتند و همه این موارد در زیاد کردن آلودگی ها تأثیرگذار است.» با این توضیحات، چه راهکاری در کوتاه مدت جهت شرایط کنونی پایتخت و کلان شهرهای کشور عزیزمان ایران وجود دارد؟ معاون محیط زیست انسانی شرکت حفاظت محیط زیست دراین باره می گوید: «اقداماتی مانند شناسایی کانون ها جهت احیای تالاب ها و کاشت درختان جهت مناطق خشک شروع شده است و به لحاظ وسعت جهت سال ۹۷ با این ۱۵۰ میلیون دلار می توان آرام آرام میزان گردوغبار را کم کردن داد. به لحاظ سوخت وزارت نفت قول داده تا آخر شهریور ۹۷ تمام کلان شهرها سوخت استاندار یورو۴ استفاده کنند. به عنوان نمونه در ارومیه از سوخت یورو ۲ استفاده می شود و دیدیم که امسال سال آلوده ای داشت.

ما هنوز کامیون هایی داریم که از جنگ جهانی دوم در سطح شهرها، جابه جایی کالاها را انجام می دهند چون نمی توانند در سطح بزرگراه های بین شهری حرکت کنند. الان به وعده مدیر جمهوری مبنی بر نوسازی این نوگان، امیدواریم که بتوانیم مسیرهای پرتردد کشور را شناسایی کنیم و در این مسیرها، گازوییل های استاندارد باشد که باعث ایجاد ذرات ریزpm ٢,۵ نشود.» تجریشی می گوید که تلنگرهای محیط زیست در دو دهه گذشته را نادیده گرفتیم و اکنون کار مشکل جهت جبران این وضع پیش روی مسئولان و مردم کشور عزیزمان ایران است: «از سال های گذشته، محیط زیست تلنگر هایی به ما می زد که تالاب ها درحال خشک شدن است و بارش کم شده است و … ولی متاسفانه ما در تله ای افتادیم و هنگام کمبود بارش، برداشت ما از آب های زیرزمینی وحشتناک زیاد کردن یافت.

این تلنگرهای دو دهه اخیر محیط زیست را نادیده گرفتیم، حق محیط زیست را گرفتیم و مصرف را زیاد کردن دادیم و الان مسئله بسیار جدی تر شده است هست. الان ما تقریبا تمام ظرفیت مالچ پاشی وزارت نفت را استفاده می کنیم ولی با این وجود عقب هستیم ولی با توجه به دو دهه گذشته باید خود را تطبیق می دادیم ولی دست اندازی را در محیط زیست زیاد کردن دادیم. این کار را باید از سال های قبل شروع می کردیم نشد ولی می شود گفت پولی که سال قبل ۱۰۰ میلیون دلار بود و امسال ۱۵۰ میلیون دلار است و کار مهم این دو سال بود.»

شهروند

واژه های کلیدی: ایران | آلودگی | آلودگی | ایرانی | ایرانیان | کیفیت هوا | آلودگی هوا | هوای پایتخت