زنان دنیا چگونه به آزار خیابانی تصویر العمل نشان می دهند؟

عبارات مهم : احساس

نگین باقری – گل صورت حمیدی منش

زنان دنیا چگونه به آزار خیابانی تصویر العمل نشان می‌دهند؟

به گزارش کشور عزیزمان ایران آنلاین؛ قصه آزارهای مردان علیه زنان در خیابان و فضاهای عمومی شهری آنقدر تکراری است که گفتن ندارد. تجربه ای که شاید بین همه زنان با هر تعلق مذهبی، اقتصادی و جغرافیایی یکسان باشد، ولی آن چیزی که در این میان یکسان نیست تصویر العمل آنها در برابر این آزارهاست. به گفته حمیرا مشیرزاده در کتاب «از جنبش تا نظریه»، زن بودن به خودی خود باعث کنش یکسان زنان نمی شود بلکه باید زمینه های مشترکی در یک نقطه پیوند تاریخی باشد که زنان را دور هم جمع کند تا فارغ از همه این تعلقات احساس تجربه مشترکی به آنها انتقال یافته شود. تصویر العمل نشان دادن به آزار خیابانی یکی از همین زمینه های یکسان هست. آنها دور هم در تاکسی، در محافل زنانه، در آرایشگاه یا گروه های دوستی از تجربیات آزارهای خیابانی تعریف می کنند و به هم پیشنهاد می دهند که موقع مواجه شدن با آزار خیابانی چه کنند. تجربیاتی که نه تنها در لندن، نیویورک و دوبی با پایتخت کشور عزیزمان ایران متفاوت بوده، بلکه بین شهرهای متفاوت کشور عزیزمان ایران هم تفاوت دارد.

زنان دنیا به کلاس رزمی بروید

واکنش تند و شدید، یکی از مهم ترین روش های زنان جهت برخورد با فرد آزارگر هست. بعضی از زنان می گویند زیاد موقعی که دور و برشان شلوغ باشد به آزار دهنده فحش می دهند، او را هل داده، به او لگد می زنند، روی صورتش تف می اندازند و کفش ارزش را به سمت او پرت می کنند. سودابه،

حتی اگر صدایشان هم به گوش نرسد لب‌هایشان را می‌جنبانند و ادا در می‌آورند. اگر توی ماشین باشند و دیده نشوند بوق یا چراغ می‌زنند. در پیاده‌رو راه‌شان را کج می‌کنن

۴۰ ساله از شیراز از دخترهای فامیل در کودکی یاد گرفته تا به مرد آزاردهنده چیزی پرت کند. او می گوید زنان باید جهت دفاع از خود در این شرایط حتما کلاس رزمی بروند. نقطه یکسان بین زنان مهاجری که تصویر العمل تندی به آزار خیابانی داشته اند این بوده که هنگام تصویر العمل خیابان و اطراف زن شلوغ بوده ولی در بین زنان ایرانی بعضی حتی در دیروقت شب هم واهمه ای از برخورد با آزارگر خیابانی نداشته اند.

زهره ۳۴ ساله از پایتخت کشور عزیزمان ایران تعریف می کند: «یک بار دیروقت در خیابان قدم می زدم و حال خوبی نداشتم. شهر هنوز شلوغ و چراغ خیابان ها روشن بود جهت همین هم من احساس امنیت می کردم. مردی سوار ماشین هم پای من راه می آمد و مدام علامت می داد و اشاره می کرد. من هم یک یا دو بار تذکر دادم ولی دفعه سوم به سمت او رفتم. او صورتش را جلو آورد که حرفی بزند که من تفی توی صورتش انداختم و فحش دادم و مرد رفت.» مینا از بوشهر هم خاطره ای از متلکی که در ساحل بوشهر شنیده دارد: «یادم است که کنار دریا بودم و چند پسر شروع به مزاحمت کردند. سنگ های کنارم را به سمت آنها پرت کردم و آنها دور شدند.»

نکند او اسلحه داشته باشد؟

سوی دیگر این طیف زنانی هستند که با دیدن یا شنیدن آزار خیابانی از موقعیت خود فرار می کنند. زیاد آنها به خاطر ناامنی و تنهایی در شب هنگامی که آزاری می بینند فرار می کنند ولی موقعیت فرار جهت زنان ایرانی و زنان کشورهای دیگر در شرایط متفاوتی رخ می دهد. به عنوان نمونه تانیا، یک زن پاکستانی- کلمبیایی ۲۴ ساله به «وقایع اتفاقیه» می گوید: «اگر کسی در شب به شکل زشتی نگاه کند من فقط خیلی تندتر به راه رفتن ادامه می دهم.»

زنان دنیا چگونه به آزار خیابانی تصویر العمل نشان می‌دهند؟

او با اشاره به خاطرات خود هنگام زندگی کردن در نیویورک اضافه می کند: «وقتی مردی به من متلک می انداخت و می خواستم جوابش را بدهم مدام از ذهنم می گذشت که نکند او اسلحه داشته باشد.» او الان ساکن دوبی است ولی زمانی که در نیویورک زندگی می کرده معمولا جواب آزارگرهای خیابانی را نمی داده. نادین یک زن ۲۴ ساله مصری است که این روزها در نیویورک زندگی می کند. او می گوید در نیویورک خیلی زیاد احساس ناامنی دارد.

«یک بار مردی راه من و مادرم را در روز بست و من نمی دانستم چه کنم. کسی در خیابان نبود و انگار یخ زده بودم. او شروع به داد زدن سر مادرم کرد. خواستم که چیزی بگویم ولی ناگهان احساس ناامنی بر من غلبه کرد و با خودم گفتم که نکند او تفنگ داشته باشد؟ جهت همین به مادرم گفتم که بیا برویم. فراموش اش کن.» او خاطره ای هم از شهر محل زندگی اش دارد: «وقتی که در دوبی در پارکینگی هستم تلاش می کنم سریع با ماشین از موقعیت فرار کنم. چون نا خودآگاه وضعیتم را ارزیابی کرده ام و دیده ام که امن نیستم.» نادین همچنین می گوید از تصویر العمل نشان دادن به آزار جنسی راننده تاکسی فرار می کند.

حتی اگر صدایشان هم به گوش نرسد لب‌هایشان را می‌جنبانند و ادا در می‌آورند. اگر توی ماشین باشند و دیده نشوند بوق یا چراغ می‌زنند. در پیاده‌رو راه‌شان را کج می‌کنن

او از تجربه خودش در لندن این گونه روایت می کند: « اگر در تاکسی متلک بگویند خیلی احساس ناامنی می کنم و همین حس ناامنی را در حرف زدن و جواب دادن هم دارم. به عنوان نمونه می گویم من یک دخترم و با این مرد عوضی اینجا گیر افتاده ام. فقط می خواهم هر چه سریعتر از تاکسی بیرون بروم تا اینکه واکنشی نشان بدهم.» تجربه زنان ایرانی در تاکسی با نادین متفاوت هست. آنها معمولا بین خودشان و مردی که کنارشان نشسته کیف می گذارند یا به راننده اطلاع رسانی می کنند.

از طرف دیگر بعضی از زنان ایرانی هنگامی که راه حل فرار را گزینش می کنند که در خیابان موردمزاحمت قرار می گیرند. مینا، ۳۱ ساله از بوشهر می گوید: «وقتی که از پله های پل روبه روی دریا پایین رفتم مرد نیرومند هیکل همسایه دستش را به طرفم دراز کرد. آنقدر هراسان شدم که بدون اینکه نگاهش کنم تا منزل بدون دمپایی دویدم.» تجربه قبلی آزار جنسی خیابانی آزاده ۳۶ ساله از پایتخت کشور عزیزمان ایران باعث شده است که او همچنان از هر ماشینی که سرعتش را کم می کند فرار کند: «یادم است که سوم دبستان بودم و بعدازظهر بعد از خوابیدن مادرم دوچرخه را برداشتم و سر قرار با دوستانم رفتم. همگی مشغول دوچرخه بازی بودیم که یک ماشین نزدیک شد و به خیال اینکه می خواهد آدرس بپرسد ما هم ایستادیم. هنگامی که راننده با زیپ باز شلوار پیاده شد همه شوکه شدیم. بقیه فرزند ها فرار کردند و من با دهن باز مانده بودم. دوچرخه را انداختم و فقط دویدم. جهت همین هنوز که هنوزه هیچ وقت به ماشینی که به هر دلیلی سرعتش را کم می کند نگاه هم نمی کنم.»

زنان دنیا چگونه به آزار خیابانی تصویر العمل نشان می‌دهند؟

به روی خودم نمی آورم که متلک شنیده ام

اگرچه بعضی از زنان جهت نجات جان خود از صحنه آزار فرار می کنند ولی بعضی دیگر همان کار را هم نکرده و در عوض به کل انکار می کنند که چیزی شنیده اند. بعضی از آنها می گویند که اصلا به روی خودشان نمی آورند که مرد به آنها چیزی گفته یا عمدا دستش را به آنها زده هست. یا اینکه خودشان را قانع می کنند که مرد با خودش در حال حرف زدن بوده هست. قرارگرفتن در این اوضاع جهت زنان علت های مختلفی دارد. به عنوان نمونه اگر احساس کنند که مرد همراه ارزش متوجه متلک بشود دعوایی شکل خواهد گرفت از خیر تصویر العمل نشان دادن به آزارگر می گذرند. نادین ادامه می دهد: « هنگامی که برادرم همراهم باشد به آزاردهنده خیابانی واکنشی نشان نمی دهم چون دوست ندارم باعث شوم او با آدم های شر دعوا کند. این زیاد برادرم است که اگر در خیابان چیزی بشنود تصویر العمل نشان می دهد.

این طور وقت ها می خواهی زیاد از برادرت مواظبت کنی تا اینکه به فکر امنیت خودت باشی.» از طرف دیگر بعضی زنان آزار را انکار می کنند و جهت آن این توجیه را دارند که مانع لذت کسب توجه در آزارگر بشوند. تانیا تعریف می کند: « هنگامی که صدایم می زنند: خوشگله، من باز هم فکر می کنم به من تعرض شده است هست، ولی معمولا حتی به این افراد نگاه نمی کنم و به مسیرم ادامه می دهم که توجهی را که می درخواست کردند به دست نیاورند.» بعضی از زنان هم عمدتا هنگامی که در کشوری غریب هستند یا اینکه زبان فرد برابر را نمی دانند تلاش می کنند انکار کنند که فردی به آنها متلک انداخته هست. تانیا این تجربه را در نیس فرانسه و بارسلونا داشته هست. علاوه براین مینا از بوشهر هم می گوید که به مردانی که در خیابان چراغ یا بوق می زنند معمولا توجه نمی کند.

آزار خیابانی را اطلاع رسانی می کنم

راه اطلاع رسانی هنگام تجربه آزار خیابانی جهت زنان از موقعیتی تا موقعیت دیگر متفاوت هست. بعضی وقت ها اطلاع رسانی به مدیر یک مجموعه جواب می دهد و بعضی مواقع با اطلاع رسانی به مردم حاضر در کوچه و خیابان. به عنوان نمونه جسیکا، زن ۲۶ ساله آلمانی است که می گوید آزار جنسی را در وب سایت کافه ای که رخ داده نوشته هست. «غیر از اینکه در وب سایت ارزش این عنوان را نوشتم، سریع آن آزار را به مدیر کافه خبر دادم.»

تانیا نیز اگر در یک پاساژ با این اتفاق مشابه روبه رو شود آن را به مدیر پاساژ خبر می دهد. نازنین، ۲۹ ساله از اصفهان تجربه مشابهی از یکی از فروشگاه های زنجیره ای در استانبول ترکیه دارد. او می گوید: «وقتی در فروشگاه کوتون در استانبول از سوی مرد مسئول اتاق پرو مورد آزار قرار گرفتم با زبان انگلیسی دست و پا شکسته آن را به مدیر مجموعه اطلاع دادم. علاوه بر آن در وب سایت trip adviser هم از تجربه خرید خود در این فروشگاه نوشتم و گفتم که فروشنده چه کاری با من کرد.» سمانه ۳۰ ساله هم می گوید که شماره پلاک خودرویی که او را اذیت کرده برداشته و بعدا به پلیس خبر داده هست. او حتی پیش ازاین تجربه تنبیه کردن یک راننده تاکسی اینترنتی را از طریق اطلاع رسانی به مدیران آن شرکت داشته است.

جرات داری تکرار کن

یکی از تصویر العمل هایی زنان جهت اطلاع رسانی خشونت این است که از اطرافیان ارزش بخواهند تا فرد آزاردهنده را تنبیه کند. سارا، ساکن پایتخت کشور عزیزمان ایران تعریف می کند: «پسری تا نزدیک منزل دنبالم کرد. آخر سر به او گفتم یک لحظه صبر کن تا پدرم را صدا بزنم و هر کاری داشتی به او بگو.» گاهی هم زنانی که نمی خواهند صورت ضعیفی از خود نشان دهند با دیدن آزار تلاش می کنند اطرافیان خود را متوجه آزار خیابانی کنند. زهره ۳۴ ساله از پایتخت کشور عزیزمان ایران تعریف می کند:

« سه یا چهار سال پیش شب ها در پارک نزدیک منزل مان می دویدم؛ البته شب مسلما هیچ پارکی جهت زنان (اگر تنها باشند) امن نیست، ولی من دلم نمی خواست به خاطر زن بودنم از چیزی که دوست داشتم محروم شوم یا اینکه مجبور باشم کسی را همراه خودم راه بیندازم، مضاف بر اینکه کسی هم نبود که بخواهد همراه من بشود.

آن شب چند دور دویدم و یک گوشه پارک که کمی تاریک بود مردی را دیدم که زیر درختی ایستاده و نگاه می کند. دور بعد که رد شدم او را درحالی که شلوارش را پایین کشیده و در سایه تاریک درخت رو به من ایستاده دیدم. شروع به فحش دادن و دنبال کردن او کردم. او با شلوار پایین افتاده فرار می کرد و من هم دنبالش افتاده بودم و فحشش می دادم. درحالی که تلاش داشت شلوارش را اوج بکشد به آن طرف خیابان دوید و من هم همچنان دنبالش می کردم. من همچنان همان جا چند دقیقه ای ایستادم و با صدای بلند اعتراض کردم. هدفم زیاد این بود که توجه مردم رهگذر را جلب کنم تا بعضی فکر نکنند زن ها هالو هستند. یک بار هم پسر جوانی متلک انداخت. من ایستادم و به چشم هایش زل زدم. گفتم اگر جرات داری یک بار دیگر حرفت را تکرار کن.»

هدفون می گذارم تا صدای متلک ها را نشنوم

بعضی از زنان هنگامی که احساس می کنند که احتمال آزار خیابانی بالاست، مانعی بر سر راه مرد آزاردهنده ایجاد می کنند. آزاده می گوید که زیاد وقت ها تلاش می کند صندلی جلو تاکسی بنشیند. صندلی جلو جهت او حکم یک دیوار دفاعی را دارد. ثمر هم که ۲۹ سال دارد خاطره ای تعریف می کند: «یک بار مردی که کنار دستم در تاکسی نشسته بود با صدای بلند تلفنی از رابطه باعشق اش با زنی حرف می زد. تظاهر می کرد که اصلا حواسش به من نیست، ولی این قدر پهن نشسته بود که من را اذیت می کرد. نفر جلویی که پیاده شد، از راننده خواستم که این مرد را به صندلی جلو بیاورد و دو مسافر زنی که روبه رویمان بودند سوار کند. بغل دستی ام عصبانی شد ولی رفت تا صندلی جلو بنشیند.

وقتی پیاده شدم و دستم را از شیشه صندلی کمک راننده جهت دادن کرایه به سمت راننده آوردم، مرد شیشه را اوج داد و دستم بین شیشه ماند.» نادین هم از تجربه اش در مصر این گونه می گوید: « گاهی وانمود می کنم که چیزی نشنیده ام. به عنوان نمونه وانمود می کنم که هدفون در گوشم است و موسیقی گوش می کنم. به قدم زدن ادامه می دهم و همه چیز را نادیده می گیرم».

تغییر موقعیت به خنده

برخی از زنان هم می گویند نسبت به متلکی که می شنوند می خندند. شبنم یک بار در این موقعیت قرار گرفته هست. او تعریف می کند که یک بار در حال برگرداندن فرزند هایش از مدرسه بوده که کارگران شهرداری در ماشین جلویی جهت او شروع به ادا در آوردن می کنند. او می گوید؛ در آن لحظه کاری جز خندیدن نتوانستم.

او از اینکه توانسته به جای عصبانی شدن و فریاد کردن موقعیت را عوض کردن دهد خوشحال هست، ولی خاتون می گوید که در این شرایط دچار عذاب وجدان می شود. او روایت می کند: « وقت نمایشگاه کتاب، مترو خیلی شلوغ می شود. آن روز با هر بار ترمز زن و مرد در واگن روی هم پرت می شدیم و احساس می کردم داد زدن به خاطر نگاه های نامناسب مردان واگن در این شرایط بی انصافی هست، ولی یک لحظه احساس کردم که از پشت کسی نیشگونم گرفت. با صدای بلند و عصبانی داد زدم: «حالا این وسط تو باید ناغافل منو نیشگون بگیری؟» با اینکه تلاش کرده بودم درسی به مردهای اطرافم بدهم همه واگن شروع به خندیدن کردند. به خاطر جواب نیش داری که داده بودم کنترل ماجرا از دستم در رفته بود و عصبی شده است بودم.» طوبا هم از این شرایط به نفع عوض کردن دادن فضا استفاده کرده است.

«با همسر و پسرم به چابهار سفر کرده بودیم. آن دو نفر داخل آب بودند و من جهت خودم حین قدم زدن تصویر می گرفتم. چند پسر جوان را دیدم که دور یک پیک نیک و قلیان نشسته بودند. یکی از آن میان داد زد: «از ما هم تصویر بگیر» دیگری گفت: «در خدمت باشیم» هر کدام چیزی گفتند. به طرف ارزش رفتم و دوربینم را آماده کردم و گفتم: «باشد بیایید از شما تصویر بگیرم. آماده هستید؟» یکی دو نفرشان با دست صورت ارزش را پوشاندند و یکی هم بلند شد و به سمتی دوید. یکی دیگر هم گفت: « زن ببخشید شوخی کردند، من از طرف اینها عذرخواهی می کنم.» سیما هم زن ۴۷ ساله تهرانی دیگری است که می گوید: «سال ۱۳۷۰ قسمت خانمانه و مردانه اتوبوس مختلط بود. مرد جوانی با هر ترمز اتوبوس خودش را روی من می انداخت. بعد از دو یا سه بار که این کار را تکرار کرد، جا خالی دادم. مرد با تمام هیکلش کف اتوبوس افتاد.»

از قبل جمله هایی در ذهنم آماده کرده ام

برخی از زنانی که برابر آزار خیابانی واکنشی نمی دهند می گویند که با وجود آماده کردن جمله هایی از قبل در ذهن شان، آزار خیابانی آنقدر سریع اتفاق می افتد که نمی توانند واکنشی نشان بدهند. بعضی از آنها هم به جای اینکه به مرد آزارگر تصویر العمل نشان دهند، خودشان را متهم می کنند، روسری ارزش را جلو می کشند یا از لباسی که آن وقت پوشیده اند دیگر استفاده نمی کنند. این حرف ها را مهین، راننده تاکسی در خیابان گیشا می زند؛ البته متهم کردن خود زن تجربه ای نیست که فقط در کشور عزیزمان ایران یا قشر اقتصادی خاصی رخ دهد. زنان مهاجر شرقی که در کشورهای غربی زندگی می کنند خاطره هایی از آزارهای هم وطنان ارزش دارند. آنها نه می خواهند که آبروی هم وطن ارزش را در کشور غریب ببرند و از سوی دیگر هم، نمی دانند مرد هم وطنی که دستش را به آنها می زند یک واکنش‌ها عادی مشابه غربی ها انجام داده یا اینکه از روی عمد کاری کرده هست. زنان اغلب تلاش می کنند هنگامی که که به عنوان مهاجر در کشوری دیگر زندگی می کنند با حساسیت بیشتری نسبت به مرد آزارگر تصویر العمل نشان دهند و علت این عنوان را دوری از وطن می دانند.

توافق بر سر گزارش ندادن به پلیس

تجربه آزار خیابانی بین زنان در زیاد شهرها اگر در همه چیز متفاوت باشند بر سر یک چیز توافق نانوشته ای وجود دارد: «آزار خیابانی را به پلیس گزارش نمی دهیم.» هر کدام دلایل متفاوتی جهت گزارش نکردن این موقعیت دارند. سمانه می گوید: «پلیس در کشور عزیزمان ایران جهت ثبت آزار خیابانی شاهد می خواهد و از طرف دیگر من نمی توانم جدال با مرد آزارگر را تا آمدن پلیس کش بدهم.»

تانیا هم که در دوبی زندگی می کند می گوید که به خودش شانس شکایت کردن را نمی دهد چون کسی آن را جدی نمی گیرد. نادین هم تعریف می کند: «با پلیس راحت نیستم به این خاطر که هر روز که به مدرسه می رفتم از جلوی یک سفارت رد می شدم پلیس های جلوی سفارت هر لحظه به من خیره می شدند یا چیزهایی می گفتند. هر لحظه با خودم می گفتم که شما پلیس هستید و چه غلطی می کنید.» فاطمه هم تعریف می کند که به پلیس زنگ نمی زند، ولی ادای زنگ زدن به پلیس را در می آورد تا فرد آزاردهنده را بترساند. ولی او اضافه می کند: «آزارگرهای خیابانی معمولا از پلیس هم نمی ترسند»./ وقایع اتفاقیه

واژه های کلیدی: احساس | ایران | تصویر | ایرانی | خیابان | خیابانی | از اینکه در | اخبار اجتماعی