نخستین آتش نشانی پایتخت کشور عزیزمان ایران کی و کجا ساخته شد؟

عبارات مهم : اداره

به گزارش ایسنا، ماهنامه «سرزمین من» در شماره ۹۷ خود نوشت: ناصرالدین شاه در یکی از سفرهایش به روسیه تزاری و هنگامی که از آستراخان عبور می کرد، به دیدار یکی از ایستگاه های آتش نشانی رفت. آتش نشانان ایستگاه، مانوری جهت شاه برگزار کردند که باعث اعجاب و ذوق زدگی ناصرالدین شاه شد. گمان می شود که این دیدار جرقه ای بود جهت ایجاد اداره اطفائیه یا همان آتش نشانی امروزی. هرچند به نظر پژوهشگران، تاریخ آتش نشانی در پایتخت کشور عزیزمان ایران به کمی قبل تر مربوط می شود.

می گویند میرزا تقی خان امیرکبیر صدراعظم وقت، نخستین کسی بود که به اهمیت ایجاد یک شرکت آتش نشانی در پایتخت کشور عزیزمان ایران پی برد. امیرکبیر مدت ها بود که از خلل گزارش های مامورانش پی برده بود که دکان فلان یا فلان کاروان سرا یا بهمان منزل در آتش سوخته است و تا مردم از راه برسند و با بیل، خاک روی آتش بریزند و با دلوچه ها آب بیاورند مال و جان مردم یکسره بر باد رفته است و چه بسا قیصریه ای در آتش از میان رفته باشد.

امیرکبیر در این گزارش ها خوانده بود که چگونه چیلک های نفت در قهوه منزل ای شعله کشیده اند یا عدل های پشم در کاروان سرا یا تیمچه ای یکسره سوخته و به باد رفته هست. گزارش هایی از این دست بسیار بود و صدراعظم به وفور با آنها برخورد کرده بود.

نخستین تلاش او جهت تاسیس اداره آتش نشانی فراتر از طرحی بر کاغذ نبود و از دستوری شفاهی پیش تر نرفت ولی در همان زمان، سفارت روس در تبریز و پایتخت کشور عزیزمان ایران شعباتی از اطفائیه جهت سفارت خود فراهم کرده بودند. گفته می شود در آخرهای دوره ناصری، فردی روسی در سه راه امین حضور پایتخت کشور عزیزمان ایران و نزدیک محله باغ پسته یک ایستگاه آتش نشانی ایجاد کرد تا از دکان هایی که تحت اجاره اش در آنجا بود، در مواقع مهم محافظت کند. چون نهاد بلدیه جهت نخستین بار در پایتخت کشور عزیزمان ایران بعد از مشروطه و به ریاست دکتر خلیل خان سقفی معروف به علم الدوله دکتر مخصوص دربار بنیان قرار داده شد، فکر اداره اطفائیه مجدد بر سر زبان ها افتاد ولی از همان ساختار روسی فراتر نرفت.

در آخرهای دوره قاجار یعنی یک سال پیش از برقراری حکومت جدید، بلدیه به دست یکی از افسران قشون متحدالشکل افتاد که پیش تر از اعضای قزاق منزل بود. کریم آقا بوذرجمهری که هنوز هم در محاورات کهنسالان تهرانی خیابانی به نام او گفته می شود، در سال ۱۳۰۳ خورشیدی و در وقت کفالت بلدیه یک دستگاه اتومبیل آبپاش جهت بلدیه تهیه کرد تا خیابان های خاکی پایتخت کشور عزیزمان ایران را آبپاشی کند ولی همین دستگاه، مقدمه ای شد تا طی چند سال بعد اداره اطفائیه بر پایه همین یک دستگاه تاسیس شود.

در ابتدای تاسیس این اداره، هانری فردریش دوئل که از مکانیک های پروسی قشون بود به ریاست فنی این اداره منصوب شد. از دیگر روسای این اداره جدیدالتاسیس می توان از یکی از افسران مخالف بولشویک ها به نام کلنل وربا نام برد که در قزاق منزل قفقاز بود و بعد از انقلاب اکتبر به کشور عزیزمان ایران پناهنده شد و جهت مدتی ریاست نظامی این اداره را به عهده داشت. تمام پرسنل این اداره از افراد قشون گزینش شده است و بعضی نیز از درجه داران به شمار می آمدند.

این اداره در خیابان چراغ برق و در محل گاراژی به نام حسینی تشکیل شد که به سیداسدالله تاجر تعلق داشت. چندی بعد این اداره با حفظ سمت اطفاء حریق، در آبرسانی به مردم محلات نیز شرکت کرد. همین امر باعث شد این اداره چند دستگاه آبپاش دیگر نیز از آلمان خریداری کند و تعداد اتومبیل هایش را به شش برساند.

نخستین اداره آتش نشانی پایتخت کشور عزیزمان ایران در آذرماه ۱۳۰۷ خورشیدی و با استخدام شوفرهایی از قشون و گروهبان هایی از هنگ بهادران و آهنین تشکیل شد.

نخستین آتش سوزی که به وسیله این اسکادران تازه اطفاء شد و به ثبت رسید در روز هشتم مهرماه ۱۳۰۸ به وقوع پیوسته بود. در این آتش سوزی وسیع، سالن سینمایی که به بانوان تعلق داشت و به صنعتی مشهور بود در لاله زار طعمه حریق شد و با وجود تمامی تلاش های آتش نشانان نوپای تهرانی این سالن به تلی از خاکستر مبدل شد.

نخستین آتش‌نشانی پایتخت کشور عزیزمان ایران کی و کجا ساخته شد؟

واژه های کلیدی: اداره | ایران | دستگاه | آتش نشانی | اخبار گوناگون