عرب سرخی: آزادی سیاسی فعلی نسبت به دوره خاتمی بهتر است

عبارات مهم : اقتصادی

به گزارش انصاف نیوز؛«فیض الله عرب سرخی»، فعال سیاسی اصلاح طلب و عضو سابق شرکت «مجاهدین انقلاب اسلامی» ضمن تحلیل کابینه ی تازه و نسبت و توان این کابینه با کابینه ی پیشین و حتی دولت های پیش از خودش به بررسی گشایش های اقتصادی و رکود دربرخی حوزه ها و همچنین اوضاع آزادی های سیاسی و مدنی پرداخته هست. همچنین عرب سرخی راجع به ی اختلاف اصلاح طلبان با نهضت آزادی گفت: اختلاف مشی ما با نهضت آزادی هنوز پابرجاست و مرتفع نشده است.

آزادی سیاسی فعلی نسبت به دوره خاتمی بهتر است / عرب‌سرخی

گشایش اقتصادی انجام شده، ولی مساله ی خروج اقتصاد مملکت از رکود خیلی بحث برانگیز هست. فکر می کنید با تیم اقتصادی تازه دولت که مقداری با هم هم سوتر هستند جدای از اینکه درست یا غلط هست، تغییری در این عنوان در این چند سال خواهیم داد؟

سوال شما از لحاظ تکنیکی مسئله دارد. شما نمی توانید به اقتصادی که شش، هفت درصد و یا زیاد رشد نشان می دهد و این شاخصی است که موسسات بین المللی هم آن را تایید می کنند، بگویید اقتصاد در رکود.

شما می توانید بگویید این بخش رکود دارد ولی اقتصاد با شاخص های کلان آشنا می شود. شاخص های کلان ما می گویند اقتصاد رکود ندارد. ولی به دلایلی، بخش هایی دچار این مسئله هستند، مسکن رکود دارد. باید فنی بحث کرد که آیا بخش مسکن رکود دارد. هنگامی که بخش مسکن رکود دارد صنعت بخش مصالح ساختمانی به طور طبیعی رکود دارد. البته آن هم می تواند نداشته باشد؛ اگر برنامه های صادرات غیرنفتی اصلاح شود و روی روال خود قرار گیرد می تواند بخش مسکن رکود داشته باشد ولی مصالح ساختمانی رکود نداشته باشد و جهت صادرات تولید شود. بنابراین ما به این معنا رکود نداریم ولی باید بتوانیم همه ی بخش های اقتصادی را به شکل متوازنی هماهنگ کنیم.

ماه‌ها از رای قاطع «حسن روحانی» در انتخابات ریاست جمهوری می‌گذرد و نقدها و تمجیدهای بسیاری در مسایل و رفتارهای متفاوت دولت تازه گفته شده است هست. بعضی این دولت

اگر تولید ماشین در این چهار سال اقلا ۶۵ یا ۷۰ درصد زیاد کردن دارد می توانید از رکود آن صحبت کنید؟ اگر در صنعت نفت سرمایه گذاری منظم، زیاد کردن تولید، زیاد کردن صادرات و زیاد کردن بهره وری دارید می توانیم بگوییم در این حوزه رکود داریم؟ اگر در کشاورزی، که واردکننده ی هفت یا هشت میلیون گندم بودید، امروز صادر کننده ی فراورده های گندم هستید یا خود گندم را صادر می کنید، می توانید بگویید در این بخش رکود دارید؟

در هیچ حوزه ای رکود هست؟

گفتم، در بخش مسکن و مصالح ساختمانی. یک بخش بزرگی از صنعت ما مصالح ساختمانی هست؛ در این حوزه ها رکود داریم. اینکه فهرست دربیاوریم کار چندانی ندارد. به سایت وزارت صنایع مراجعه کنید و بخش به بخش رشد آن را چک کنید. هرجا که رشد دارید رکود ندارید.

آزادی سیاسی فعلی نسبت به دوره خاتمی بهتر است / عرب‌سرخی

فکر می کنید تیم تازه می تواند در اینجا تحولی تازه ایجاد کند؟

در بخش اقتصادی دولت، تغییرات محسوسی صورت نگرفته که انتظار تحولی داشته باشیم. من زیاد به گذشت وقت خوش بینم تا به عوض کردن نیروها. چون شرکت مدیریت سر جایش هست، بانک مرکزی سر جایش است فقط وزیر اقتصاد و دارایی عوض شده است که آن هم وزیر تازه گفته ایشان به عنوان مشاور ارشد من به کارشان ادامه می دهند. بعد می بینید که تیم اقتصادی دولت تغییری نکرده. بعد شما نمی توانید منتظر تحولی از ناحیه ی عوض کردن تیم اقتصادی دولت باشید ولی وقت و وقت کمک می کند تا اصلاح حاصل شود.

روند مثبت مرحله ی قبل می تواند با شتاب بیشتری دنبال شود به علت اینکه در دور قبل ما مجبور بودیم چاله هایی را پر کنیم و ترمیم هایی را انجام دهیم و ساختارهایی را احیا کنیم. خب در این دوره این ها را داریم. درواقع یک عملکرد چهارساله را به عنوان پایه ی عملکرد چهارسال دوم داریم، بنابراین من اعتقاد دارم ما می توانیم در چهار سال دوم خیلی بهتر از چهار سال اول عمل کنیم.

ماه‌ها از رای قاطع «حسن روحانی» در انتخابات ریاست جمهوری می‌گذرد و نقدها و تمجیدهای بسیاری در مسایل و رفتارهای متفاوت دولت تازه گفته شده است هست. بعضی این دولت

شما الان گریزی به تیم اقتصادی دولت زدید. حال نیم نگاهی هم به وزرا داشته باشیم. بعضی از اصلاح طلبان می گفتند که این کابینه انتظارات ۲۴ میلیون نفر را برآورده نکرده و بعضی دیگر می گفتند این چیزی بوده که از دست آقای روحانی بر می آمده. نظر شما در این باره چیست؟

یک وقت پرسش ما این است که این کابینه بهتر است یا کابینه ی قبلی؟ من اعتقاد دارم این کابینه بهتر از کابینه ی قبلی هست. بهتر می گویم، منظورم نگاه به شاخصه های شخصیتی افراد نیست، بلکه در یک نگاه کلی تر می خواهم بگویم. حتی تغییراتی هم که در کابینه صورت گرفته می توان گفت که در مجموع کابینه ی بهتری شده است است.

آزادی سیاسی فعلی نسبت به دوره خاتمی بهتر است / عرب‌سرخی

البته رای نیاوردن آقای دکتر بی طرف واقعا جای تاسف دارد. ضمن اینکه نمایندگان حق و اختیار قانونی دارند که به کسی که صلاح نمی دانند رای ندهند؛ حرف من نقض اختیار آنها نیست، ولی به نظر من و به عنوان یک شهروند، دکتر بی طرف یکی از عالی ترین گزینش های دکتر روحانی بود. ولی به هرحال به خاطر ملاحظاتی رای نیاورد. در عین حال من اعتقاد دارم که این دولت بهتر از دولت قبلی است.

اما یک وقت پرسش این است که این عالی ترین دولت ممکن است؟ به هیچ وجه؛ ما همواره می توانیم به نیروهای بهتر و کارآمدتری برسیم و باید این‎گونه باشد. نقد باید وجود داشته باشد تا همان طور که می گوییم مقرراتمان و ساختارهایمان را اصلاح دهیم؛ ترکیب نیروی انسانی را هم باید با نقد معقول، منصفانه و بدون اینکه بخواهیم کسی را تخریب کنیم، اصلاح ببخشیم؛ بدون نادیده گرفتن خوبی های یک نیرو، حتی هنگامی که عوض کردن مدیریت اتفاق می افتد، بدون اینکه خدماتی که مدیر قبلی انجام داده را بخواهیم ندید بگیریم، باید نقد کنیم.

از این زاویه من اعتقاد دارم آقای قالیباف در دوره ی شهرداری خودش خدماتی به این شهر انجام داده. نقد آقای قالیباف نباید مساوی با ندیدگرفتن خدماتی که آقای قالیباف انجام داده باشد. باید خدماتش را تقدیر و تقدیر کرد و در جای خودش دید، ولی جهت اصلاح اوضاع باید نقاط ضعفش را نقد کرد و راهکار بهتری ارائه داد. اگر این کار را نکنیم نمی توانیم انتظار اصلاح داشته باشیم. بنابراین دولت حتما می تواند بهتر از این باشد ولی نسبت به گذشته هم حتما بهتر است.

پس بابت گزینش های بهتری که نسبت به دور قبل صورت گرفته باید از رییس جمهور تقدیر کرد و احیانا در مواردی که فکر می کنیم وزرا ضعف دارند به رییس جمهور انتقاد کنیم تا ایشان در وقت های بعدی ترتیب مناسب تر و بهتری را گزینش کنند.

اگر جامعه ی مدنی را در نظر بگیریم از این طریق چگونه می توانیم به آقای روحانی کمک کنیم؟

با شکل گیری جامعه ی مدنی کارهایی انجام می شود. مروری بر کارهای جامعه ی مدنی به آسانی نحوه ی کمک به دولت را نشان می دهد. تقاضاها در جامعه پراکنده و منتشر هست. هرکسی خواستی دارد. یکی از کارآمدی ها و کارآیی های جامعه ی مدنی سازماندهی انتظارات جامعه هست. تصور کنید راننده ها در سطح کشور پخش اند. هرکدام هم تقاضایی دارند. اگر آمدید راننده ها را در قالب یک سندیکا متشکل کردید آن وقت می توان این تقاضاها را طبقه بندی کرد و اولویت بندی کرد و آن وقت اگر قرار شد به عنوان یک راننده، دو تقاضا از دولت داشته باشید، تقاضای متشکل شده است را به دولت بدهید. بعد اگر جامعه ی مدنی شکل بگیرد از طریق متشکل شدن می تواند انتظارات را طبقه بندی و سازماندهی کند.

دوم اگر قرار باشد راننده ها با دولت مذاکره کنند و همین انتظار را به دولت بگویند، چه کسی باید این را به دولت بگوید؟ همه ی راننده ها جمع شوند و اجتماع کنند و میتینگ دهند و راهپیمایی کنند؟ نه؛ راننده ها در قالب سندیکا متشکل شده است اند. هیات مدیره ی این سندیکا، رانندگان را در برابر دولت نمایندگی می کند. بنابراین هیات مدیره ی سندیکا به عنوان نماینده ی راننده ها می تواند با دولت مذاکره کند.

وقتی متشکل نشدید، هنگامی که نهادهای مدنی شکل نگرفته، هنگامی که جامعه ی مدنی وجود ندارد، در حقیقت نمایندگی نهادین مدنی وجود ندارد و موارد متعدد دیگری که است و فهرست کردن همه ی آنها مدنظرم نیست. شما می خواهید بگویید چگونه نهادهای مدنی می توانند به دولت کمک کنند؟ اولا می توانند خواست مردم را طبقه بندی و اولویت بندی کنند و دوم می توانند مردم را نزد دولت نمایندگی قانونی و منطقی کنند.

از نظر آزادی سیاسی فکر می کنید دولت آقای روحانی چقدر توانسته به اوضاع ایده آل نزدیک شود؟

محدودیت ها هر چقدر هم که کم باشد بد هست. زندانی هر چقدر تعداد آن محدود هم باشد بد هست. یک زندانی بد است صد زندانی هم بد هست. درست است صدتا بدتر است ولی یکی هم بد هست. ما می خواهیم محدودیت های غیرقانونی نباشد، زندانی فکری و عقیدتی نداشته باشیم، نقد و انتقاد به عنوان یک جریان مهم و مورد نیاز جامعه برقرار و حاکم باشد. حتما تحولات بزرگی در دوره ی آقای روحانی صورت گرفته، خیلی نیاز به فهرست کردن ندارد. شما نگاهی به اوضاع احزاب، مطبوعات، اینترنت بیندازید.

اگر بخواهیم مصداقی به این عنوان بپردازیم، کجا مثبت و کجا منفی بوده است؟

من اعتقاد دارم در همه ی اینجاها وضع اصلاح پیدا کرده، ولی همان طور که اشاره کردم کمترین محدودیت غیرقانونی هم بد هست. قانون جهت خودش یک محدودیت هایی ایجاد می کند و اشکالی هم ندارد، کم ترین زندانی کم ترین مانع نقد و انتقاد هست، که هنوز در جامعه داریم و بد و منفی هست. هم جهت کشور منفی است هم جهت شهروندان و هم جهت صورت ی بین المللی کشور.

در حوزه ی رسانه ها وضعمان بهتر شده است هست. در حوزه ی احزاب اوضاع بهتر هست. در حوزه ی حقوق شهروندی اوضاع بهتر هست. در حوزه ی قضایی وضعمان بهتر شده است هست. نمی توانیم با طرح ۵۰ ایراد بگوییم بهتر نشده. قبلا بسیار زیاد منفی بوده امروز کمتر بد هست. در همه ی این حوزه هایی که نام بردم و بسیاری از حوزه هایی که نام نبردیم، اوضاع بهتر شده است هست. در حوزه ی فرهنگ و مسایل اجتماعی اوضاع بهتر هست. ولی آیا این ها نقطه های مطلوب ما است؟ نه.

در بعضی مباحث فاصله مان با نقطه ی مطلوب کمتر و در بعضی حوزه ها بسیار زیاد هست. اساسا اوضاع قابل افتخاری نداریم. بالاخره ما دوره ی هشت ساله ی دولت نهم و دهم را پشت سر گذاشتیم و سال ۹۲ یک دوره ی تازه آمده هست. من این دوره را با دوره ی قبل می سنجم.

نسبت به دوره ی آقای خاتمی چطور؟

حتی نسبت به دوره ی آقای خاتمی هم وضعیتمان بهتر شده است است.

نسبت به دوره ی آقای هاشمی؟

اعتقاد دارم دوره ی هشت ساله ی دولت نهم و دهم یک وقفه در روند رو به رشد مسایل متفاوت کشور هست. بقیه ی دوره ها نسبت به هم روند تکاملی داشتند. ممکن است در یک حوزه ای نقد زیاد یا کمتری داشته باشیم ولی روند رو به رشدی داشتیم.

در دوره ی دولت نهم و دهم پشت به نشانه قرار گرفتیم و هرجا هم سریع تر رفتیم زیاد از اهداف ملی دور شدیم، ولی در دوره های دیگر حتی اگر سرعت کم بوده رو به نشانه جلو رفتیم. در دوره ی آقای خاتمی سرعت خیلی خوبی نسبت به قبل داشت. شما از عدد ۵۰ به عدد ۱۵۰ می رسید. هنگامی که از ۱۵۰ به ۲۰۰ می رسید سرعتت از آن دوره کمتر است ولی اوضاع بهتر هست. باید درمورد این ها دقیق تر حرف زد. دوره ی آقای روحانی نسبت به آقای خاتمی اصلاح پیدا کردیم ولی سرعت ما در دوره ی آقای خاتمی زیاد از آقای روحانی بوده است.

تغییراتی که شما می گویید تغییرات خوبی هست. ولی نقدی که هر لحظه مطرح بوده تغییرات خود اصلاح طلبان هست، که بخشی از آنها در ابتدای انقلاب و در دهه ی شصت مسوولیت های بسیار تاثیرگذاری داشتند. این عوض کردن اصلاح طلبان را چگونه ارزیابی می کنید؟ و می خواهم از آن‎جا به این نتیجه برسم که این امکان وجود دارد که اصول گراها هم عوض کردن کنند؟

دو بحث هست. بعضی هر نوع تغییری را چیز بدی می دانند. به همین علت معتقدند که ما باید مثل سال ۵۷ باشیم؛ من با این نگاه به کل مخالفم. من طرفدار این روایت هستم که هرکس دو روزش مساوی باشد زیان کار هست. هنگامی که قرار است دو روز ما مساوی نباشد یعنی ما هر روز باید یک چیز نو یاد بگیریم. بعد یکی این اصل عوض کردن هست. من اعتقاد دارم که نه نتها خوب است بلکه خیلی جدی تر و فراتر و بهتر از این هست. مساله ی دیگر این است که ما احیانا اصول فکری ای داشتیم و احیانا متاثر از شرایط یا به عنوان نمونه راحت طلبی و راحت خواهی و از این جنس خواست ها، ما را عوض کردن داده هست؛ این را آن وقت باید مورد به مورد اثبات کرد. نمی توان همین جور حکم داد.

ما نزدیک چهل سال از اول انقلاب جلو آمدیم و اگر امروز به اندازه ی اول انقلاب بفهمیم معنایش این است که آدم های بسیار ضعیفی هستیم. این فقط درمورد اصلاح طلبان نیست. کسانی که فکر می کنند امام سال ۵۷ همان امام سال ۴۱ و ۴۲ هست، آنها هم به امام جفا می کنند. امام سال ۴۱ و ۴۲ با امام سال ۵۷ متفاوت هست. و امام سال ۵۷ با امام سال ۶۷ متفاوت هست. کافی است به مکتوبات امام مراجعه کنید. این عوض کردن و تفاوت را به آسانی و به وضوح می بینید. ولی اینکه آیا خوب است اصول گرایان هم عوض کردن کنند یا نه؟ اصول گرایان عوض کردن کرده اند. مگر اصول گرایان امروز همان نگاه های سال ۵۷ را دارند؟ به هیچ وجه. آنها هم عوض کردن کرده اند.

با آقای تتلو دیدار می کنند.

نه، من به این اشاره ندارم. خود اینکه امروز بسیاری از اصول گرایان از حقوق مردم دفاع می کنند، این عوض کردن است نسبت به دیدگاهی که احیانا کسانی در گذشته داشته اند که مردم را واجد حقی نمی دانستند. شما صحبت بلندبالای آن شخصیت حوزوی را مرور کنید. می گوید مگر مردم حقی دارند که در قالب رای به کسی دهند و او صاحب حق شود. آن نگاه را در نظر بگیرید با دفاع امروز آقای ناطق، آقای لاریجانی یا آقای روحانی به عنوان کسی که در گذشته اصول گرا بوده هست. دفاعشان از حقوق مردم را ببینید. بعد فقط اصلاح طلبان عوض کردن نکرده اند، اصولگرایان هم عوض کردن کرده اند. تغییرات را هم در مجموع مثبت می بینم. ضمن اینکه باید مواظبت کرد این تغییرات باعث صدمه به منافع مهم یا احیانا اصول جدی و قابل حفاظت نشود و خسارتی وارد نکند.

فکر می کنید روحانی ۱۴۰۰ چه نسبتی با اصلاح طلبان داشته باشد؟

شما می گویید با اصلاح طلبان چه نسبتی دارد، من می گویم قبلا هم نسبتی با اصلاح طلبان نداشت. آقای روحانی نسبتی با اصلاح طلبی برقرار کرد و اصلاح طلبان هم از او حمایت کردند.

همه ی آدم ها به مرور به اصلاح طلبی نزدیک تر می شوند. همه روزبه روز به ضرورت اصلاح زیاد پی می برند. آقای روحانی هیچ وقت نگفته من اصلاح طلبم. برنامه ای ارائه داد که ما دیدیم بخش بزرگی از آن همان انتظارات اصلاح طلبان هست. بنابراین اصلاح طلبان هم از او حمایت کردند. به همین علت هم بدون پیش شرط و بدون انتظار از وی حمایت کردند.

نقدی که به این رویکرد وجود دارد این است که برنامه ی اصلاح طلب ها که اسمش را اصلاح طلبی گذاشتند این هم با یک برنامه و نگاه دیگری در گذشته مطابق بوده. به عنوان نمونه کسانی که هوادار نگاه مهندس بازرگان بودند و می گفتند برنامه ی آقای خاتمی به علت مطابقت با آن در جامعه هوادار پیدا کرده.

فرض کنید این گونه باشد، باید روی این بحث کرد که این گونه است یا نه، ولی فرض کنیم همین گونه باشد؛ یک حرف درست حرف درستی هست. ضمن اینکه مهندس بازرگان یک مسلمان متدین و مبارزی بوده که آن هنگامی که که امثال ما با او اختلاف نظر داشتیم هم اختلافات تنها سیاسی بود؛ نه کسی بر پاکدستی مهندس بازرگان حرفی داشت نه بر مبارز بودنش نه بر دیانتش. آن کسانی که حرف داشتند، از کسانی که منسوب به اصلاح طلبی هستند را می گویم، آنها با نگاه سیاسی مهندس بازرگان مناقشه داشتند.

آن هم در آن مقطع خاص.

اصلا نمی خواهم آن مقطع را بگویم. یک اختلاف سیاسی بود، خب باشد. ما اختلاف مشی مشخصی با نهضت آزادی داشتیم و اعتقاد دارم آن اختلاف خط مشی هنوز مرتفع نشده هست. ولی فرض کنیم مرتفع شده است باشد. باید ببینیم حرفی که می زنیم و کاری که می کنیم منطقا قابل دفاع است یا نیست؟ چه قبلا این حرف را مهندس بازرگان زده باشد چه نزده باشد.

واژه های کلیدی: اقتصادی | اصلاح طلب | حسن روحانی | از اینکه در | اصلاح طلبان | دکتر روحانی | اخبار سیاسی و اجتماعی