به کار بردن واژگان در معنای غیرواقعی البته فراتر از یک سریال تلویزیونی هست، در بسیاری از رفتارهای اجتماعی روزانه این اتفاق می‌افتد. از آن جمله تعارف‌های کلیشه‌ا
بابک زنجانی درون ما!
عبارات مهم : سریال
ژیمناستیک واژگان یکی از تخصص های ایرانی هست. زمانی در سریال «شب های برره» افعال معکوس به عنوان سوژه ای پرطرفدار دستمایه شوخی های کلامی شد که حتی به متن جامعه هم آمد. بازیگران افعال را در معنای غیرواقعی به کار می بردند. مثلاً هنگامی که می گفتند: «گرسنه نیستم و جان شما غذا نمی خورم» مقصودش این بود که دارد از گرسنگی جان می کَنَد و برایش غذا بیاورند!
بابک زنجانی درون ما!
به کار بردن واژگان در معنای غیرواقعی البته فراتر از یک سریال تلویزیونی هست، در بسیاری از رفتارهای اجتماعی روزانه این اتفاق می افتد. از آن جمله تعارف های کلیشه ای است که همه به آن خو کرده ایم.
بابک زنجانی درون ما!
نیمه شب دوست تان که ماشین ندارد و با شما در یک مهمانی بوده است را به منزل اش می رسانید، او و همسرش مثل شما خسته و خواب آلود هستند، به منزل آنها که می رسید شروع می کنند به تعارف کردند:
– آقا حالا بیایید برویم داخل! یه چای دور هم می خوریم! فوت من! فوت تو!…جان من…
به کار بردن واژگان در معنای غیرواقعی البته فراتر از یک سریال تلویزیونی هست، در بسیاری از رفتارهای اجتماعی روزانه این اتفاق می‌افتد. از آن جمله تعارف‌های کلیشه‌ا
او می داند که شما خسته تر از آن هستید که یک دعوت نیمه شبی را بپذیرید و داخل بیایید، ولی خیلی جدی قسم تان می دهد که داخل بیایید و خوشحالشان کنید! شما هم می دانید که او می داند شما داخل نمی آیید و خسته اید و می خواهید به منزل تان بروید و الآن منزل ارزش به هم ریخته است و اصلاً آماده پذیرایی نیستند و طرف دارد صرفاً تعارف می کند، ولی خیلی جدی جوری که انگار دعوت او را باور کرده اید، تقدیر می کنید!
دو طرف آگاه هستند که این صرفاً یک تعارف کلامی غیرواقعی است ولی چنان در ایفای نقش ماهرانه عمل می کنند که ممکن است یک ناظر بیرونی ناآشنا به فرهنگ ایرانی این دعوت نابهنگام را باور کند.
رفتارهایی از این دست را می توان در طبقه «دروغ های بی ضرر یا کم ضرر» طبقه بندی کرد ولی معادل سازی جهت واژگانی با بار منفی و تطهیر و استحاله آنها دیگر در چنین طبقه ای تعریف نمی شوند و نوعی توجیه و سرپوش نهادن بر رفتارهایی است که خلاف قانون و عرف هست. این مثال را بخوانید:
بابک زنجانی درون ما!
زرنگ: به معنای فردی است که از هوش و ذکاوت خود جهت پیشرفت استفاده می کند.
اما زرنگ در تعریف تازه و در باور برخی؛ فردی است که با استفاده از بهره هوشی و ذکاوت قادر به دور زدن سیستم های کنترلی قانونی به هر قیمتی است تا بتواند منافع فردی خود و اطرافیانش را تأمین کند. او با زیرکی کوچک ترین رخنه ها و خلأهای قانونی را پیدا می کند و با اشتهای سیری ناپذیر شروع به مکیدن این منابع می کند و در نتیجه به ثروت یا مقام اجتماعی می رسد.
به کار بردن واژگان در معنای غیرواقعی البته فراتر از یک سریال تلویزیونی هست، در بسیاری از رفتارهای اجتماعی روزانه این اتفاق می‌افتد. از آن جمله تعارف‌های کلیشه‌ا
این فرد در بسیاری مواقع نه تنها سرزنش نمی شود بلکه از سوی عده ای به عنوان کسی که «عُرضه اش را دارد» به عنوان یک الگو و چماق جهت تحقیر در قیاس با انسان های شریف و محترمی که می توانستند مانند او عمل کنند ولی منافع مردم، شرافت اخلاقی و قانون را محترم تر شمرده اند معرفی می شود!
با نگاهی به پیرامونمان به خاص در مهمانی ها که مجال مقایسه و به رخ کشیدن موقعیت ها و مناصب اداری و مالی پیش می آید نمونه های بسیاری ازاین دست را می توانیم ردیف کنیم.
بابک زنجانی درون ما!
در نمونه ای ملموس بارها در تاکسی و مترو و گعده های خانوادگی سخنانی در ستایش بابک زنجانی و خاص خوارانی مانند آنها شنیده ایم. کسانی به جای اندکی تفکر در اینکه این خاص خواران از منافع یک ملت سواستفاده کرده اند و مستحق عقوبت هستند همنوا می شوند که «زرنگ بودند و عرضه داشتند. گیرت اومد باید بخوری. تو نخوری یکی دیگه می خوره»! در واقع مسئله چپاول اموال ملت – و حتی خود فرد- نیست، بلکه این است که آن دیگری توانسته و او دستش نرسیده وگرنه این کار را می کرد و چه بسا بدتر!
حتی در زندگی زناشویی هم به کار بردن عبارات در معنای معکوس رخ می دهد. مرد به همسرش پیامک می دهد که امشب با دوستانش بیرون شام می خورد. زن پاسخ می دهد:«خوش بگذره!» ترجمه واقعی این «خوش بگذره» در بسیاری موارد این است:« حالا دیگه بدون من میری بیرون شام بخوری؟ هنگامی که برگشتی حسابت رو می رسم»!
وارونه کردن واژگان و ساختن تعابیری تازه مانند آنچه در وصف «زرنگ» آمد، خطرناک است و نشان از به کار بردن واژگان پاک جهت افعال ناپاک می دهد که در دراز مدت می تواند دستکم ادبیات شفاهی را چنان به هم ریخته و مغشوش کند که دیگر مرز بین افعال واقعی و افعال معکوس را نتوان تشخیص داد! کسی که بیت المال را هدر می دهد یا به جیب خودش و اطرافیانش سرازیر می کند، «زرنگ» نیست، «دزد» است!
اخبار سیاسی – عصرایران/ احسان محمدی
واژه های کلیدی: سریال | بابک زنجانی | اخبار اجتماعی
