راه رفتن روی تیغ یارانه!

عبارات مهم : قانون

از ابتدای روی کار آمدن دولت یازدهم معضل پرداخت یارانه نقدی وجود داشت. کم کردن قابل توجه درآمدهای نفتی از یک سو و اجرای بد هدفمندی یارانه ها موجب شد تا این مسئله همچنان جهت دولت دوازدهم نیز باقی بماند. از بین بردن افراد پردرآمد جزو مشکلاتی بود که به علت نبود نظام اطلاعاتی دقیق از افراد و دارایی هایشان امکان پذیر نبود. با این حال طبق مصوبه مجلس سال گذشته ۳ میلیون نفر از گردونه یارانه بگیران از بین بردن شدند. طی سال های گذشته قرار بود هدفمندی یارانه ها به اصلاح همه جانبه در نظام پرداخت منجر شود؛ ولی باعث کم کردن قدرت خرید مردم و طبقه میانگین در جامعه شد.

راه رفتن روی تیغ یارانه!

چنانچه اوج رفتن قیمت حامل های انرژی و ثابت ماندن مبلغ یارانه و مهمتر از آن اثر تورمی پرداخت پول نقد موجب شد تا این اتفاق پول بیشتری را از جیب مردم خارج کند. از طرف دیگر پرداخت حدود ۳ هزار میلیارد تومان در ماه به وسیله دولت در حالی که این مبلغ می توانست با تعدیل در نظام پرداختی آن صرف مخارج زیرساختی کشور شود از جمله پرسشها این طرح بود. حالا ولی صحبت هایی در خصوص از بین بردن حدود ۱۵ میلیون نفر از گردونه یارانه بگیران در امسال می شود، هرچند تاکنون هیچ مقام رسمی به صراحت در این خصوص اظهار نظر قطعی نکرده است.

اما به نظر می رسد با توجه به هشدار پیوسته کارشناسان در خصوص اقدام نادرست پرداخت یارانه به همه دهک های جامعه، بعد از تثبیت کابینه تازه دولت به از بین بردن پردرآمدها از سبد یارانه اقدام کند. موضوعی که البتهمی تواند یک به هم ریختگی اجتماعی را به وجود آورد. نبود اطلاعات کافی از درآمدهای افراد ممکن است افرادی را که مستحق گرفتن یارانه هستند را از بین بردن کند. هرچند وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از سال ۹۴ با به روز رسانی پایگاه اطلاعاتی رفاه ایرانیان عملیات شناسایی دارایی خانوارها را بدون سرکشی به حساب های بانکی شروع کرد و این سامانه مکانیزمی جهت تفکیک خانوارهای نیازمند و غیرنیازمند به یارانه نقدی شد.

از ابتدای روی کار آمدن دولت یازدهم معضل پرداخت یارانه نقدی وجود داشت. کم کردن قابل توجه درآمدهای نفتی از یک سو و اجرای بد هدفمندی یارانه ها موجب شد تا این مسئله

منافع از بین بردن یارانه بگیران پولدار

دولت هرماه و براساس قانون هدفمندسازی یارانه ها، بیش از ۳۳۰۰میلیارد تومان یارانه نقدی پرداخت می کند. از وقت اجرایی شدن پرداخت یارانه نقدی در ۲۸آذر۱۳۸۹ طی ۷۰ مرحله حدود ۲۴۰ هزار میلیارد تومان یارانه پرداخت شده است است،مبالغی که نه تنها به رونق اقتصادی کمکی نکرد که به اختلاف طبقاتی و ایجاد عدم تعادل در بازار کمک کرد. پیش از این مهدی تقوی در گفت و گو با ابتکار در این خصوص گفته بود: اگر هزینه هدفمندی یارانه ها صرف امورعمرانی و زیرساخت های کشور می شد نتیجه بسیار مطلوب تری جهت اقتصاد کشور داشت.

همچنین مرتضی عزتی در گفت و گو با «ابتکار» گفته بود: «مشکلات تولید در کشور کم نیست و هر چه پول به سمت تولید برده شود کم هست. باید در یک برنامه بلند مدت و مستمر کل درآمد نفتی کشور صرف تولید شود و البته از سود حاصل از آن بهره برداری کرد.

استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی، با بیان اینکه با از بین بردن یارانه پردآمدها یک سوم یارانه ها آزاد خواهد شد، اظهار کرده بود: با از بین بردن دهک های پردرآمد از لیست یارانه بگیران حدود ۳۰ درصد از سرمایه گذاری هر سال کشور آزاد شده است و به بخش تولید تخصیص داده شده است می یابد که این رقم قابل توجهی جهت رشد اقتصادی خواهد بود».

راه رفتن روی تیغ یارانه!

سختی های اطلاعات یارانه بگیران

دولت نهم مدت وقت اندکی بعد از اجرای قانون هدفمندی یارانه ها تلاش کرد یارانه پردرآمدها را از بین بردن کند، ولی چون ملاک روشن و شفافی جهت شناسایی پردرآمدها در اختیار نداشت، بعد از مدت وقت کوتاهی با جنجال و اعتراض های ایجاد شده، مجبور به عقب نشینی شد و تا آخر دولت دهم نیز حرفی از از بین بردن یارانه پردرآمدها به میان نیاورد. علت آن ناکامی نیز ضعف اطلاعاتی و نبود ملاک روشن جهت شناسایی پردرآمدها بود. این روند البته تا سال گذشته نیز ادامه داشت و حتی از بین بردن ۳ میلیون نفر از افراد پر درآمد نیز با اعتراض هایی همراه شد. پرویز جاوید کارشناس پرسشها اقتصادی پیش از این به «ابتکار» گفته بود: این شکل پول دادن به مردم از ابتدا کار غلطی بود و می توانست صرف کارآفرین کشور شود.دولت روحانی وارث یک سیستم اشتباه در هدفمندی یارانه هاست که در حال حاضر به علت ضعف دقیق از اطلاعات خانوارها کار از بین بردن پر درآمدها پیچیده شده است است.

از ابتدای روی کار آمدن دولت یازدهم معضل پرداخت یارانه نقدی وجود داشت. کم کردن قابل توجه درآمدهای نفتی از یک سو و اجرای بد هدفمندی یارانه ها موجب شد تا این مسئله

جاوید تصریح کرده بود: دولت باید در زمینه هدفمندی اصلاحات ساختاری اساسی ایجاد کند، در غیراین صورت با بحران جدی مواجه خواهیم شد. اگر چه از بین بردن یارانه پردرآمده ها فی نفسه کار درستی است ولی به علت اطلاعات ناقصی که دولت از خانوارهای پردرآمد دارد، این اتفاق می تواند موجی از نارضایتی را جهت مردم پیش آورد. البته اگر سه دهک به طور کامل شناسایی شوند، می تواند یک اتفاق خوب جهت اقتصاد کشور محسوب شود.

مصوبه مجلس در خصوص یارانه ها چه می گوید؟

حذف یارانه نقدی خانوارهای غیرنیازمند از سال گذشته با مجوز مجلس شورای اسلامی در قالب تبصره ۱۴ قانون بودجه ۹۵ در دستور کار قرار داده شد به طوریکه در سال گذشته یارانه حدود ۳ میلیون نفر قطع شد. ولی تبصره ۱۴ بودجه ۹۵ در بودجه ۹۶ نیز تنفیذ شد با این تفاوت که در بودجه سال گذشته شرایط خانوارهای نیازمند را در بودجه اعلام کرده بود و بر اساس آن خانوارهایی که درآمد هر سال آنها حداقل ۳۵ میلیون تومان بود مشمول از بین بردن یارانه نقدی می شدند ولی در تبصره ۱۴ بودجه ۹۶ عینا تبصره ۱۴ بودجه سال گذشته تکرار شده است و شرایط این از بین بردن در بودجه لحاظ نشده است.

راه رفتن روی تیغ یارانه!

بر اساس تبصره ۱۴ بودجه ۹۶، در اجرای قانون هدفمندکردن یارانه ها مصوب سال ۸۹ به دولت اجازه داده می شود در سال ۱۳۹۶ از محل درآمدهای حاصل از اصلاح قیمت کالاها و خدمات عنوان قانون مذکور تا مبلغ چهارصد و هشتاد هزارمیلیارد(۴۸۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰)ریال و ردیف های یارانه ای این قانون با استفاده از انواع روش های پرداخت نقدی و غیرنقدی نسبت به حمایت از خانوارهای نشانه و نیازمند و ارائه خدمات حمایتی و کمک به بخش کارآفرین مطابق جدول ذیل اقدام کند.

در عین حال بر اساس ماده ۷۹ قانون برنامه ششم توسعه، دولت موظف است در طول اجرای قانون برنامه علاوه بر پرداخت یارانه فعلی، هرسال حداقل مستمری خانوارهای مددجویان تحت حمایت کمیته امداد امام خمینی(ره) و شرکت بهزیستی را متناسب با سطح محرومیت بر مبنای میانگین ۲۰ درصد حداقل دستمزد مصوب شورای عالی کار، در چهارچوب بودجه سنواتی و از محل درآمد قانون هدفمندکردن یارانه ها با «حذف خانوارهای پردرآمد» و درج ردیف مستقل در جدول عنوان ماده (۳۹) این قانون، پرداخت کند.

اخبار اقتصادی – ابتکار

واژه های کلیدی: قانون | میلیون | یارانه | یارانه بگیر | یارانه نقدی | پرداخت یارانه | اخبار اقتصادی و بازرگانی