حسین مرعشی گفت: عارف گفت در صورتی در انتخابات عضویت می‌کند که از صحنه کنار نرود. بنا بر این کاندیداتوری پوششی او منتفی شد.
روایت مرعشی از پشت پرده گزینش نامزد پوششی
عبارات مهم : انتخابات
به گزارش ماهنامه اندیشه پویا ؛ «عصر جمعه بیست وپنجم فروردین ماه ۱۳۹۶ که حسن روحانی وارد ستاد انتخابات کشور شد تا جهت مسابقه در دوازدهمین انتخابات ریاست جمهوری عضویت کند، به خلاف سنت معمول نام نویسی نامزدها، تنها بود. هیچکدام از مشاوران، وزرا یا معاونان روحانی، او را در آن قاب تصویری همراهی نمی کردند. ولی بیست وچهار ساعت بعد و در دقایق نهایی از مهلت ثبت نام، اسحاق جهانگیری معاون اول او نیز در انتخابات عضویت و بسیاری از ناظران سیاست در کشور عزیزمان ایران را شگفت زده کرد.
روایت مرعشی از پشت پرده گزینش نامزد پوششی
ثبت نام جهانگیری، با عنوان کاندیدای پوششی، سیاستی جهت مواجههٔ احتمالی اصلاح طلبان با رد صلاحیت حسن روحانی بود. ولی کمتر از یک هفته بعد، با تایید صلاحیت مدیر جمهور و معاون اولش، در حالی که این نگرانی برطرف شده است بود، روحانی و جهانگیری همچون دو نامزد متحد در عرصهٔ مسابقه های انتخاباتی حاضر شدند، تا این که در آخرین روز تبلیغات انتخاباتی، اسحاق جهانگیری به نفع روحانی انصراف داد.
برای این که بدانیم چه گفت وگوهایی میان و نخبگان سیاسی به کاندیداتوری جهانگیری در انتخابات منتهی شده است و آیا جبههٔ متحدان روحانی چنین تاکتیکی را جهت حضور در عرصهٔ مسابقه های انتخاباتی برگزیدند، به دیدار حسین مرعشی، سخنگوی حزب عاملان سازندگی رفتیم که شنیده بودیم از طراحان و حامیان مهم ایدهٔ «کاندیدای پوششی» هست. بلافاصله بعد از عضویت جهانگیری در انتخابات به عنوان کاندیدای پوششی، بیش از همه نام حسین مرعشی به عنوان مؤثرترین فرد در این اقدام شنیده می شد و بسیاری از منتقدان کاندیداتوری جهانگیری این اتفاق را پروژه ای می دانستند که در حزب عاملان طراحی و به جبههٔ اصلاحات و نهایتا به روحانی تحمیل شده است است.
حسین مرعشی گفت: عارف گفت در صورتی در انتخابات عضویت می‌کند که از صحنه کنار نرود. بنا بر این کاندیداتوری پوششی او منتفی شد.
از مرعشی خواستیم تا روایت کند چه کسی ابتدا ایدهٔ کاندیدای پوششی را مطرح کرد و چه کسانی موافق و مخالف این ایده بودند؟ مرعشی به مشکلاتی اشاره کرد که از یک سال مانده به انتخابات ریاست جمهوری، جهت حسن روحانی در تنظیم روابطش با بعضی نهادها و قوا ایجاد شده است بود و نگرانی هایی که در خصوص امکان حضور او در عرصهٔ مسابقه ها وجود داشت؛ این که ممکن بود شورای نگهبان صلاحیت حسن روحانی را تأیید نکند: «اگر شورای نگهبان دست به یک بی احتیاطی دربارهٔ صلاحیت آقای روحانی می زد، جریان اصلاحات نباید در کوچهٔ بن بست قرار می گرفت. از طرف دیگر اطلاع داشتیم که جریان برابر با چندینه کاندیدا – تصور ما پنج نفر بود – وارد صحنه خواهند شد و در مسابقه ها آقای روحانی دست تنها خواهد ماند. من نگرانی ها دربارهٔ احتمال رد آقای روحانی را در دیداری با مرحوم آیت الله هاشمی مطرح کردم. ایشان گفت، آقای روحانی حتما باید در عرصهٔ انتخابات وارد شود ولی در کنار ایشان افراد دیگری هم باید کاندیدا شوند. نهایتا در آخرین دیداری که دربارهٔ انتخابات در دی ماه با ایشان داشتم، گفتند که من با آقای روحانی بحثم را تمام کرده ام و ایشان حتما در انتخابات حاضر خواهند شد. البته به ایشان گفته ام نظر بنده، حاج حسن خمینی و آقای خاتمی این است که در کنار شما دوستان دیگری نیز کاندیدا شوند.»
به گفتهٔ مرعشی اگر چه آیت الله هاشمی از محمدرضا عارف و اسحاق جهانگیری نیز به عنوان نامزدهای مناسب جهت حضور در عرصهٔ انتخابات در کنار حسن روحانی نام برده بود ولی بعد از درگذشت آیت الله، تدبیر او با مخالفت هایی مواجه شده است بود: «آقای روحانی شخصاً با این عنوان مخالف بود و آقای ناطق نوری و حاج حسن خمینی نیز با او هم عقیده بودند که نام نویسی فرد دیگری جز آقای روحانی از جناح اصلاحات در انتخابات مصلحت نیست و کنار گذاشته شدن ایشان را ساده تر می کند. ولی مردها خاتمی، موسوی خوئینی ها و نوری با حضور کاندیدای پوششی موافق بودند.»
به رغم مخالفت آقای روحانی چه مسیری طی شد که آخر به عضویت آقای جهانگیری انجامید؟
سه هفته قبل از شروع ثبت نام، این عنوان در شورای عالی سیاست گذاری اصلاح طلبان به بحث گذاشته شد. همهٔ اعضای شورا دربارهٔ حمایت از آقای روحانی به عنوان کاندیدای مهم جبههٔ اصلاحات توافق نظر داشتند ولی این نظر نیز نیرومند بود که یک کاندیدای اصلاح طلب در صحنه حاضر باشد و از تریبون ها به نفع جریان اصلاحات استفاده کند.
روایت مرعشی از پشت پرده گزینش نامزد پوششی
از جمله موافقین این عنوان آقای مصطفی معین بود. دکتر معین اعتقاد بود اصلاح طلبان باید از ظرفیت انتخابات جهت معرفی اشخاص خود به مردم استفاده کنند و باید در این انتخابات نیم نگاهی نیز به افق انتخابات سال ۱۴۰۰ داشته باشند. وانگهی در صورت رد صلاحیت آقای روحانی جبههٔ اصلاحات نه می توانست به سراغ گزینه هایی چون آقای قالیباف برود و نه می خواست انتخابات را تحریم کند. می خواستیم در صورت وقوع شرایط آینده نگری نشده اوضاع سیاسی به بن بست نرسد و راه همکاری مردم مسدود نشود. شورای عالی اصلاحات، عنوان برگزیدن افرادی جهت عضویت در انتخابات در کنار آقای روحانی را بر عهدهٔ هیات رئیسه نهاد.
در جلسهٔ هیات رئیسه آقای عارف گفت که در وضعیتی در انتخابات ریاست جمهوری عضویت می کند که از صحنه کنار نرود. با منتفی شدن بحث آقای عارف، چهار گزینه به ارکان جریان اصلاحات پیشنهاد دادیم: مردها جهانگیری، ظریف، زنگنه و ایرج ملک زاده. در جلسه با مدیر دولت اصلاحات، ایشان نظر داد که اگر آقای روحانی دربارهٔ لزوم حضور یک کاندیدای دیگر در عرصه قانع شد، کاندیدای ما آقای جهانگیری باشد و اگر آقای روحانی بر مخالفت خود پافشاری نمود، کاندیدای ما آقای عارف باشد.
حسین مرعشی گفت: عارف گفت در صورتی در انتخابات عضویت می‌کند که از صحنه کنار نرود. بنا بر این کاندیداتوری پوششی او منتفی شد.
آقای روحانی با ثبت نام کاندیدای پوششی مخالف بود. چگونه ایشان به عضویت آقای جهانگیری راضی شد؟
بله! افرادی همچون محمدعلی نجفی و حتی افرادی همچون حمیدرضا جلایی پور در حزب اتحاد ملت کشور عزیزمان ایران با طرح کاندیدای پوششی مخالف بودند و نظر مخالف خود را به شکل مکتوب به دکتر روحانی داده بودند. آنها استدلال کرده بودند که حضور کاندیدای پوششی احتمال رد صلاحیت روحانی را اوج خواهد برد ولی در عمل دیدیم که این استدلال آنها نادرست بود. صبح آخرین روز ثبت نام، من به همراه مردها موسوی لاری و کمالی به نمایندگی از اصلاح طلبان به دیدار آقای روحانی رفتیم و استدلال های خود را در خصوص لزوم عضویت یک کاندیدای دیگر با ایشان در میان گذاشتیم. آقای روحانی در انتهای بحث گفت که به رغم مخالفت با موضوع، به علت اصرار و تاکید مدیر دولت اصلاحات می پذیرد و نظر داد که مردها جهانگیری و نوبخت عضویت کنند.
روایت مرعشی از پشت پرده گزینش نامزد پوششی
عصر آن روز آقای جهانگیری به دیدار مدیر جمهور رفت و آقای روحانی عنوان را با ایشان طرح نمود ولی ظاهراً آقای جهانگیری جهت عضویت زیر بار نرفته بود. آقای روحانی گفته بود اگر قصدثبت نام ندارید باید مدیر دولت اصلاحات را که بر این عنوان اصرار دارد، قانع کنید با توجه به وقت محدود آقای جهانگیری با ایشان تلفنی صحبت کرد و ایشان به جهانگیری گفته بود اگر شما به جمع بندی جهت ثبت نام نرسیده ای باید آقای دکتر ظریف را مجاب به عضویت کنی. با توجه به ضیق وقت و این که تنها نیم ساعت به آخر وقت ثبت نام باقی مانده بود، آقای جهانگیری در آخرین دقایق آخرین روز عضویت به وزارت کشور رفت و در انتخابات عضویت کرد.
آقای روحانی تأیید صلاحیت شد ولی آقای جهانگیری در صحنه باقی ماند. علتش چه بود؟
بعد از تأیید صلاحیت مردها روحانی و جهانگیری نظر بعضی دوستان اصلاح طلب از جمله خود دکتر جهانگیری بر انصراف بود ولی در این مرحله آقای روحانی به رغم مخالفت اولیه، از آقای جهانگیری خواست حتماً در عرصه بماند. حدس می زدیم که آقای جهانگیری در وقت تبلیغات به خصوص میدان مناظره بخشی از فشار تخریبی رقبا علیه دولت را بی اثر سازد. مناظرهٔ اول و درخشش آقای جهانگیری در دفاع از دولت نشان داد که طرح پیشنهادی ما به صلاح بوده است و بسیاری از مخالفان حضور آقای جهانگیری در این روز به صف موافقان ایشان پیوستند.
با مشخص شدن نتیجه های بررسی صلاحیت ها، محمدباقر قالیباف، شهردار پایتخت کشور عزیزمان ایران و رقیب مهم روحانی در انتخابات سال ۱۳۹۲، ابراهیم رئیسی، تولیت آستان قدس رضوی و مصطفی میرسلیم، عضو ارشد حزب مؤتلفه که هر سه از برجستگان جناح اصولگرا بودند، به نقد هماهنگ دولت روحانی پرداختند. حالا اگر چه خطر تأیید صلاحیت و حضور روحانی در عرصهٔ انتخابات از بین رفته بود، ولی ادامهٔ حضور جهانگیری در عرصهٔ مسابقه های انتخاباتی به دفاع از کارنامهٔ دولت و مدیر جمهور در مناظره های تلویزیونی کمک می کرد.
از آقای مرعشی پرسیدم، بسیاری از اصلاح طلبان به اشتباه تصور می کردند که رقیب مهم روحانی، قالیباف است و در مناظره ها تمرکز تیم روحانی و جهانگیری بر کارنامهٔ قالیباف بود، از چه زمانی آقای روحانی متوجه شد که آقای رئیسی رقیب مهم است؟ مرعشی گفت: «از ابتدای مسابقه ها حدس می زدیم که بعضی کاندیداهای اصولگرایان کنار بکشند. ولی از آنجا که آقای قالیباف در نظرسنجی ها رای خوبی داشت، بنای ما بر این بود که چهرهٔ ایشان را به مردم بشناسانیم تا این که آقای قالیباف با حرکاتی که در مناظره ها انجام داد، خودش چهرهٔ واقعی خودش را به مردم شناساند. با این اتفاق، از مناظرهٔ دوم مردها روحانی و جهانگیری می دانستند که رقیب مهم ارزش آقای رئیسی است.»
آقای مرعشی همچنین شرح جلسه ای را روایت کرد که بعد از مناظرهٔ دوم در دبیرخانهٔ شورای امنیت ملی با حضور رؤسای ستادهای کاندیداها برگزار شده است بود؛ جلسه ای که در آن قرار بود دغدغه های امنیتی نظام دربارهٔ انتخابات با نمایندگان کاندیداها در میان گذاشته شود. مرعشی که به عنوان مدیر ستاد جهانگیری در این جلسه حاضر شده است بود، روایت می کرد که در آن جلسه به شعار ستاد آقای قالیباف – ۹۶درصدی ها و ۴درصدی ها – اعتراض کرده بود: «گفتم اگر چه این عنوان در جامعه با اقبال مواجه نشده ولی مضراتی جهت کشور دارد. اولا این کار کپی برداری از ماجرای یک درصد و ۹۹ درصد در آمریکاست، ثانیا از واقعیت اقتصاد کشور عزیزمان ایران به دور است و کارشناسان اقتصادی با بررسی دهک ها می توانند به خوبی نشان دهند که چنین شکاف درآمدی در کشور عزیزمان ایران وجود ندارد. ثالثاً تقسیم بندی جامعه و بر پا کردن جنگ فقیر و غنی در کشور تبعاتی دارد که پاسخگویی به آن ممکن است سخت باشد.
پیشنهاد کردم دبیرخانهٔ شورای امنیت ملی به ستاد آقای قالیباف راجع به این شعار تبلیغاتی و تبعات امنیتی آن هشدار دهد. آقای دهقان، مدیر ستاد آقای قالیباف، هم مدعی شد که بعضی کاندیداها مورد حمایت دولت انگلستان هستند ولی من میان حرف ایشان آمدم و گفتم نظر ما این است که هر کاندیدایی که مورد حمایت هر کشور خارجی اعم از روسیه یا انگلستان باشد، باید رد صلاحیت شود. آقای نیکزاد، مدیر ستاد آقای رییسی هم گلایه می کرد که هر جا آقای رییسی جهت صحبت می رود، برق آن سالن ناگهان قطع می شود. من به ایشان گفتم که احتمالا این کار فرزند های خودتان هست؛ جهت مظلوم نمایی و ما نیز هنگامی که جوان بودیم از این شیطنت ها در انتخابات زیاد کرده ایم.»
واژه های کلیدی: انتخابات | جهانگیری | رد صلاحیت | حسن روحانی | دولت روحانی | دکتر روحانی | ستاد انتخابات کشور | انتخابات ریاست جمهوری
