مشاور وزیر کشور درحالی در تازه ترین بیانات خود از وجود ۱۱میلیون ایرانی ساکن مناطق حاشیه ای و سکونتگاه های غیررسمی خبر داده است که با روی کار آمدن دولت محمود احم
زلزله اجتماعی در همسایگی شهرها
عبارات مهم : جمعیت
مشاور وزیر کشور درحالی در تازه ترین بیانات خود از وجود ۱۱میلیون ایرانی ساکن مناطق حاشیه ای و سکونتگاه های غیررسمی خبر داده است که با روی کار آمدن دولت محمود احمدی نژاد قرار بود به مرور گره از این مسئله در این دولت باز شود ولی نه طرح مهاجرت معکوس جواب داد نه ایجاد اشتغال جهت روستانشینان؛ رویه ای که تاکنون نشان می دهد نه تنها گرهی از این چالش اجتماعی باز نشده که گره کورتر هم شده است هست. بیانات وزیر راه و شهرسازی موید این عنوان است که گفته جمعیت حاشیه نشین از ۴.۵میلیون نفر در دوره اصلاحات به ۱۰ تا ۱۱میلیون نفر در آخر دولت های نهم و دهم رسیده است.
زلزله اجتماعی در همسایگی شهرها
خیابان ها پر از دست انداز است و منزل ها اکثرا ظاهری آجری و سیمانی دارند. کوچه ها خاکی و کودکان در کنار زباله ها و گِل های به جا مانده از باران شب گذشته درحال بازی هستند. زخم هایی هم روی پاهای بعضی از آنها وجود دارد که نشان از نبود مکان مناسب جهت بازی آنها هست؛ لباس های ارزش به علت خاکی بودن محله کثیف است و وسایل بازی ارزش تداعی گر حداقل ۱۰سال پیش هست. آنها در حالی در چنین وضعی زندگی می کنند که فاصله ارزش با سایر شهرنشینان شاید به چند کیلومتر هم نرسد.
کمبود امکانات بهداشتی، درمانی و حتی نیازهای اولیه یک زندگی شهری در حاشیه شهرها به خاص کلان شهرها درحالی است که به گواه آمار تعداد ساکنان این مناطق هر روز زیاد و زیاد می شود. موضوعی که یک عضو کمیسیون بهداشت و درمان هم به آن اشاره می کند و می گوید: «از آنجایی که جمعیت حاشیه نشینان رو به زیاد کردن است شهرداری ها و وزارت بهداشت باید به حاشیه نشینان خدمات ارائه دهند.» به گفته بشیر خالقی، «سیل مهاجرت از دِه به شهر این مسئله را ایجاد کرده هست، بسیاری از این افراد در روستاها زمین یا ملک دارند که دیگر کارایی ندارد و نمی تواند منبع درآمدشان باشد. شرایط اقتصادی، عدم دسترسی به آموزش جهت فرزندان ارزش و زندگی سخت در دِه این افراد را مجبور به مهاجرت کرده است.»
مشاور وزیر کشور درحالی در تازه ترین بیانات خود از وجود ۱۱میلیون ایرانی ساکن مناطق حاشیه ای و سکونتگاه های غیررسمی خبر داده است که با روی کار آمدن دولت محمود احم
این بیانات درحالی است که زمانی بیش از ۶۰درصد جمعیت کشور در روستاها زندگی می کرد ولی امروز این عنوان برعکس شده است و زیاد مردم در شهرها زندگی می کنند که البته بسیاری از آنها به علت شرایط اقتصادی نامطلوب در حاشیه شهرها هستند. آنطور که رضا محبوبی، مشاور وزیر کشور می گوید: «نبود دسترسی به خدمات اجتماعی و فقدان نظارت اجتماعی از بااهمیت ترین پرسشها در مناطق حاشیه نشین است.»
مسکن مهر جذابیتی جهت حاشیه نشینان نداشت
اما همه ماجرا به همین جا ختم نمی شود لیکن آنطور که وزیر راه و شهرسازی می گوید: «برآورد می شود که حدود ۱۹میلیون بدمسکن در بافت های ناکارآمد میانی، فرسوده، تاریخی و حاشیه شهرها زندگی می کنند که از این تعداد جمعیت، حاشیه نشینان ۱۱میلیون نفر هستند.» به عقیده عباس آخوندی، «مسکن مهر نه تنها نتوانست به معضل حاشیه نشینی آخر دهد بلکه این راهکار هیچ جذابیتی جهت حاشیه نشینان نداشت و انتقال قابل توجه و قابل ذکری از حاشیه به مسکن مهر صورت نگرفت.»
از همین رو با روی کار آمدن دولت حسن روحانی، وزارت راه و شهرسازی برنامه های مختلفی را جهت ساماندهی حاشیه نشینان اجرا کرده است به طوری که به گفته محمدسعید ایزدی، معاون وزیر راه و شهرسازی، «یکی از نیازهای مهم مناطق حاشیه ای شهرها کمبود آموزش هست؛ جهت برطرف پرسشها آموزشی حاشیه نشینان، ستاد ملی بازآفرینی شهری، تفاهم نامه ای با وزارت آموزش وپرورش جهت زیاد کردن قیمت باسوادی در این مناطق با اولویت آموزش به کودکان بازمانده از تحصیل و همچنین ساخت مدارس تازه در پنج استان سیستان وبلوچستان، هرمزگان، خوزستان، آذربایجان غربی و کرمان به عنوان استان های دارای بیشترین کودکان بازمانده از تحصیل، به امضا رسانده است.»
زلزله اجتماعی در همسایگی شهرها
دبیر ستاد ملی بازآفرینی شهری در توضیح زیاد می گوید: «یکی از بااهمیت ترین کارها این ستاد همکاری با شرکت برنامه وبودجه هست؛ در جلسه های متعددی که با این شرکت داشتیم، مقرر شد از محل طرح های تملک دارایی های دولت، بیش از ۵۰۰میلیارد تومان به منظور برطرف محرومیت های مناطق حاشیه ای شهرها و سکونتگاه های غیررسمی تخصیص داده شده است یابد. این شرکت از سال۹۵ تا به حال در ۲۷۲محله حاشیه ایِ ۸۳ شهر کارها اجرایی و کالبدی اعم از ساخت مراکز آموزشی، درمانی، فرهنگی، ورزشی، آسفالت معابر انجام داده که ۳۷۰میلیارد تومان مجموع این کارها بوده هست؛ عمده ردیف های بودجه ای این فعالیت ها مشمول بر منابع عمومی و ردیف های ملی دستگاه های کشوری و بعضی منابع مالی تعدادی از نهادهای استانی (۳۰درصد) و مابقی (۷۰درصد) از محل منابع شهرداری ها بوده هست. ضمن اینکه پیرو تاکیدات رهبر انقلاب مبنی بر کم کردن آسیب های اجتماعی، در حال تدوین و اجرای ۴۲۰پروژه تازه با بودجه ای ۲۰۰میلیارد تومانی هستیم.»
تثبیت جمعیت روستایی و معکوس کردن مهاجرت ها
مشاور وزیر کشور درحالی در تازه ترین بیانات خود از وجود ۱۱میلیون ایرانی ساکن مناطق حاشیه ای و سکونتگاه های غیررسمی خبر داده است که با روی کار آمدن دولت محمود احم
از سوی دیگر، به گفته یک عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس، «براساس قانون برنامه ششم توسعه، خدمات رسانی به نقاط حاشیه نشین شهری باید استمرار یابد و این محدوده ها از امکاناتی همچون آب، برق و گاز بهره مند شوند.»
آنطور که محمدرضا منصوری می گوید: «طبق ماده ۷۸ لایحه برنامه ششم توسعه، دولت موظف شده است اوضاع مناطق حاشیه نشین در کشور را ارتقا دهد که یکی از این وظایف گازرسانی به این محدوده ها است.»
زلزله اجتماعی در همسایگی شهرها
همه اینها درحالی است که براساس آمارهای اعلام شده است ۱۱میلیون حاشیه نشین در کشور سکونت دارند که طبق بیانات نمایندگان از این تعداد نزدیک به یک میلیون ۲۰۰هزار نفر در شهر مشهد، ۲۰۰هزار نفر در شیراز و نزدیک به ۵۰۰هزارنفر در کلان شهر تبریز سکونت دارند که علاوه بر این دیگر کلان شهرهای کشور مانند تهران، اصفهان و اهواز هم به سهم خود از معضل حاشیه نشینی زحمت می برند.
آماری که میزان آن هم کم نیست و نیازمند توجه جدی به آن است چراکه حاشیه نشینی خود می تواند باعث زیاد کردن آسیب های اجتماعی و شهری شود بنابراین از آنجایی که سال گذشته نمایندگان مجلس توجه به اقتصاد، معیشت و زیاد کردن جاذبه های زندگی در مناطق روستایی را در تثبیت جمعیت روستایی و معکوس کردن مهاجرت ها موثر اعلام کردند امید است که این زنگ خطر جدی جهت جامعه شهری و کلان شهرها با برنامه ریزی و گارانتی اجرایی آنها در سال های بعدی کمتر و کمتر شود.
واژه های کلیدی: جمعیت | زندگی | برنامه | شهرهای | مهاجرت | در حاشیه | برنامه ریزی | آسیب های اجتماعی
