همه باهم برویم به قیطریه و اندرزگو تا ببینید که فیلم من واقعی است !

در فیلم ندیده من کاندوم هم یافت کرده اند!/ کاهانی

از من خواسته شده است بود و تصمیم هم گرفته بودم جهت اولین‌بار سکوت کنم. مقاومت خوبی هم داشتم ولی انگار آینده فیلم‌های من با شکایت و نگارش نامه‌های معترضانه گره خورده هست. بسیاری از حرف‌ها را می‌توان نشنید ولی بعضی را حتما باید جواب داد. راه دور و عدم دسترسی به تیم تازه مدیریت سینما و مطلع‌کردن آنها از گذشته پیچیده و تلخ فیلم، جهت دستیابی به یک تصمیم هوشمندانه هم مزید بر علت شد تا این یادداشت مفصل نگاشته شود.

مشکلات اشراف داشتن یک کارگردان به جغرافیای فقر

حدود هشت سال پیش وقتی مدیران وقت وزارت ارشاد به فقر موجود در فیلم «هیچ» اعتراض کردند، با خود فکر می‌کردم آشنایی آنها از جغرافیا محدود است و حتما پایین‌تر از انقلاب را به جا نمی‌آورند. بر این باور بودم یادشان رفته دولت متبوعشان با شعار فقرزدایی روی کار آمده هست. سال پیش هم هنگامی که با اعتراض همه‌جانبه مدیران وقت وزارت ارشاد علیه فیلم «ارادتمند نازنین بهاره تینا» مواجه شدم، در اتفاقی مشابه، گمان کردم آنها هم شناختی از جغرافیا ندارند و البته این گروه خلاف چیزی که وانمود می‌کنند، بالاتر از انقلاب را نمی‌شناسند. حالا فکر می‌کنم اگر مثل بعضی‌ها قدری موقعیت‌طلب و زمان‌شناس بودم، باید فیلم «هیچ» را سال گذشته و فیلم «ارادتمند نازنین بهاره تینا» را هشت سال پیش می‌ساختم و حتما ستایش هم می‌شدم. مسئله از آنجا ناشی می‌شود که من فیلم‌ساز موردعلاقه مدیران نیستم و نباید هم باشم و اتفاقا به جغرافیای کشورم اشراف دارم. می‌دانم آدم‌های فیلم «هیچ» درحال‌حاضر در چه وضعی به سر می‌برند و قطعا شخصیت‌های فیلم «ارادتمند نازنین بهاره تینا» چنان به سرعت در حال تغییرند که همین فیلم به‌زودی برایشان اثری مضحک خواهد شد.

شخصیت هایی که وجودشان انکار می شوند!

شخصیت‌های این فیلم آدم‌های اطراف ما هستند که اصرار به از بین بردن و ندیدنشان داریم! چقدر راجع به مادران پاک و پدران موجه فیلم بسازیم؟! بس نیست؟! چقدر در مورد فرزندان‌مان به تماشاگر واقعی دروغ بگوییم؟ این همه پنهان‌کاری به چه کار ما می‌آید؟ کنارگذاشتن واقعیت‌ها چه دردی از ما درمان می‌کند؟ اصلی‌ترین مسئله من هنگام ساخت فیلم «ارادتمند نازنین بهاره تینا» چشم‌پوشی خودخواسته از واقعیت بود که البته باز هم فایده‌ای نداشت. فیلم توقیف شد و حالا غبطه می‌خورم که ای ‌کاش لااقل تمام فیلم‌نامه‌ای که مجوز گرفته بود را می‌ساختم.

عبدالرضا کاهانی در یادداشتی بسیار تند از واقعیت گریزی مدیران سینمایی انتقاد کرد.

وقتی سیاست از فرهنگ مستعمره بسازد…

هنگامی که سیاست از فرهنگ مستعمره بسازد، نتیجه‌اش همین می‌شود. برای همین هر هفته اخباری از توقیف و ممیزی به گوشمان می‌رسد.یکی از بزرگ‌ترین پرسشها فیلم‌سازی فاصله اجتماع با فیلم‌های شبه‌واقعی هست. فیلم‌ساز اجازه نمایش واقعیت را ندارد و هر لحظه فاصله‌اش با مردم زیاد می‌شود. فیلم‌های واقع‌گرایانه و اجتماعی جهت تماشاگر خنده‌دار شده است هست. از چه می‌ترسیم؟! از واقعیت موجود؟! مردم که بر واقعیت اشراف دارند و بسیار هم جلوتر از فیلم‌ها و مدیران هستند. ما حتی تحمل نمایش فیلمی مانند «وقت داریم حالا» را هم نداریم! فیلمی که اساسا به جامعه فرانسه می‌پردازد و من در مهاجرت به این کشور آن را ساختم. آیا این فیلم را نمایش نمی‌دهید؟ مسئله این فیلم دقیقا چیست؟ گمان می‌کنید مردم فیلم نمی‌بینند و ممکن است فیلمی مانند «وقت داریم حالا» که با رعایت موازین و قوانین پخش در کشور عزیزمان ایران ساخته شده است آنها را متعجب کند؟ نزدیک به چهار سال از ساخت این فیلم می‌گذرد و چند مدیر سینمایی عوض شده است ولی هنوز جواب روشنی به من داده نشده هست. من این فیلم‌ها را چون عاشق سینما هستم که نمی‌سازم! شما لابد دوست دارید واقعیت‌ها را ببینید و به روی خودتان نیاورید. نتیجه‌اش هم بشود جامعه متظاهرانه با رفتارهای متظاهرانه.

عبارات مهم : فرهنگ و هنر
آفرین بر سیاست های عقب مانده و قوانین کهنه

من ولی تلاش می‌کنم با مردم صادق باشم حتی اگر دوستم نداشته باشند. من وظیفه دارم مردم و حال فعلی آنها را درک کنم و نمی‌توانم به سیاست‌های عقب‌مانده و قوانین کهنه آفرین بگویم. شما می‌توانید و قدرتش را هم دارید که فیلم را به بایگانی بسپارید ولی نمی‌توانید من را به دروغگویی متهم کنید. می‌توانید فیلم را از لیست تولیدات هر سال سینمای کشور عزیزمان ایران از بین بردن کنید ولی نمی‌توانید منکر هستی فیلم شوید. می‌توانید نمایش‌های فستیوالی و خارجی فیلم را مانند چند فیلم دیگرم ممنوع اعلام کنید ولی نمی‌توانید ثابت کنید فیلم فقط جهت خارجی‌ها ساخته شده است است. می‌توانید بگویید که کاهانی فیلم‌نامه‌ای به وزارت ارشاد ارائه نکرده ولی نمی‌توانید فیلم‌نامه کامل و بارها خوانده‌شده من را در آرشیو وزارت ارشاد نبینید. می‌توانید جهت فرار از برخی‌ها خلاف واقع بگویید که فیلم با فیلم‌نامه تفاوت دارد ولی نمی‌توانید این دو را با هم مقایسه نکنید. می‌توانید تقصیر را گردن دیگران بیندازید و اعلام کنید فیلم با حکم خاص ساخته شده است ولی آیا حکم را نشان نمی‌دهید؟ چون ایمان دارید این واژه برازنده بعضی کارگردان‌ها است؛

مدل جدیدی از کارگردان ها…

کارگردان‌هایی که روزبه‌روز به تعدادشان اضافه می‌شود و البته آنها هم مدلی تازه از بشر هستند. مدلی که هم ممیزی می‌کند و هم ادعا دارد از ممیزی متنفر است. هم فیلم دولتی می‌سازد و هم داعیه استقلال دارد. هم جایزه می‌خواهد و هم از جایزه بدش می‌آید. اینها نوعی از موجودات تازه محسوب می‌شوند که در همه دولت‌ها و مجامع هم حضور دارند. کسانی هستند که با کینه‌ورزی فضا را تخریب می‌کنند. کارگردان‌های ممیز همان‌ها هستند که فیلم را ندیده قضاوت می‌کنند و براساس شنیده‌هاشان مصاحبه مفصل می‌کنند و درشت‌نمایی! مثلا می‌گویند «فیلم [ارادتمند] در مورد زنانی است که جهت مردان له‌له می‌زنند» اینها همان‌ها هستند که حقوق و مزایای ممیزان را دریافت می‌کنند ولی حاضر نیستند وظیفه‌شان که تماشای فیلم است را به درستی انجام دهند.

در فیلم ندیده من کاندوم هم یافت کرده اند!

بنابراین تعجبی ندارد که در فیلم ندیده من «کاندوم» هم یافت کنند و حالا من یک سال است هر کجا می‌روم و به هر فردی می‌رسم باید جواب بعد بدهم که آیا فیلم غیراخلاقی ساخته‌ام! جالب‌تر آنکه بعضی به همین حرف‌های بی‌پایه و اساس استناد کرده و حتی خلاصه داستان فیلم دیده‌نشده را از لابه‌لای همین حرف‌های بی‌پایه استخراج می‌کنند. می‌توانید و قدرتش را دارید من را به سکوت دعوت کنید و خودتان راجع به فیلم دیده‌نشده مدام گفت‌وگو و جوسازی کنید و از آن یک فیلم ترسناک بسازید. می‌توانید عوامل و سرمایه‌گذاران سینما را به خاطر همکاری با من سرزنش کنید. می‌توانید توصیه کنید بهتر است به فیلم بعدی فکر کنم. می‌توانید پیش از انتخابات بگویید مسئله فیلم‌های توقیفی را حل خواهیم کرد و بعد از آن حرفتان را عوض کردن دهید. می‌توانید فیلم توقیفی را بارها و بارها ببینید و حتی آن را با تیتر «بازبینی وزارت ارشاد» که روی فیلم حک شده، به دوستان و نزدیکانتان برسانید و پز بدهید فیلم را دیده‌اید و با افتخار به آنها هم توصیه کنید، ببینند و کاری کنید که نسخه ناقص فیلم در مجامع دوستانه خودتان دست به دست بچرخد و از همه مهم‌تر با تماشای فیلم دلواپس منحرف‌شدن خودتان و نزدیکانتان نشوید.

در فیلم ندیده من کاندوم هم یافت کرده اند!/ کاهانی

شما بارها یک فیلم توقیفی را می بنید ومنحرف نمی شوید ولی نگرانید مردم با یک بار دیدن فاسد شوند؟!!

چرا بارها یک فیلم توقیفی را می‌بینید و منحرف هم نمی‌شوید ولی نگرانید مردم با یک بار تماشای آن فاسد شوند؟! شما می‌توانید کارهای زیادی انجام دهید و حرف‌های زیادی هم بزنید و این قدرت را دارید که اگر از فیلمم دفاع کنم، نام فیلم‌ساز جنجالی را به من نسبت دهید. رسانه‌های همسو با این تفکر هم که مدت‌هاست تکلیفشان معلوم است و پیداست چه خواهند نوشت! شما به‌وقتش می‌توانید چشمتان را روی وقایع ببندید و وانمود کنید همه چیز عالی است و مشکلی نیست و اصلا بیایید همه با هم برویم شمال و بگوییم به‌به چه هوای خوبی! ولی آیا ممیز تعهد می‌دهد با لاپوشانی پرسشها حل شود؟! آیا موضوعاتی چون اختلاس، مسکن، اخلاق، دروغ و… که به آسانی به دام قیچی ممیزی افتاد، بحران سال‌های بعد نشد؟ از آنجا که مجریان ممیزی دچار فقر تحلیل‌ا‌ند، توان خالی‌کردن یک اثر از محتوا را دارند. نگاه ایشان به اثر هنری چون یک مانیفست هست. در صورتی که اثر هنری می‌تواند برشی از واقعیت موجود باشد. چقدر این‌ حرف‌ها را تکرار کنیم؟ اینکه فیلم‌ساز مسئله را طرح کند الزاما به علت قرابت با آن نیست و این همان مسئله‌ای است که ممیز آن را درک نمی‌کند. مدیران سابق مدعی‌ بودند فیلم «ارادتمند نازنین بهاره ‌تینا» با فیلم‌نامه مصوب تفاوت دارد. فرض می‌کنیم حرف آنها صحیح هست. آمادگی دارم همان فیلم‌نامه مصوب در وزارت ارشاد را دوباره و با حضور و نظارت همه ممیزان مقیم مرکز و البته به شرط اکران قطعی بسازم. یا همه با هم به اندرزگو و قیطریه برویم و ببینیم فیلم من از واقعیت دور است یا شما چشمتان را روی واقعیت بسته‌اید.

گردآوری: گروه فرهنگ و هنر سیمرغ
seemorgh.com/culture
منبع: روزنامه شرق

عبدالرضا کاهانی در یادداشتی بسیار تند از واقعیت گریزی مدیران سینمایی انتقاد کرد.

واژه های کلیدی: فرهنگ و هنر | سینما | چهره های سینمایی |